Dilemma’s en zorg rondom de stervensfase
In dit afsluitende onderdeel komen alle lijnen van de middag samen. Sander de Hosson en Marijke Tonino bespreken de stervensfase bij mensen met een verstandelijke beperking en laten zien hoe anders deze kan verlopen. Ze staan stil bij het herkennen en benoemen van de stervensfase, bij de rol van grote multidisciplinaire teams en bij de vraag wanneer medisch handelen niet langer bijdraagt aan kwaliteit van leven.
Er wordt ingegaan op symptoombestrijding, palliatieve sedatie en medicatie-aanpassingen, maar vooral ook op de dilemma’s die daarbij ontstaan. Stoppen met sondevoeding, schuldgevoel bij familie en zorgverleners, beperkte communicatiemogelijkheden en de spanning tussen comfort en levensverlenging komen expliciet aan bod.
Aan de hand van herkenbare casuïstiek verkennen de sprekers morele dilemma’s en besluitvorming. Wat als familie iets anders wil dan het team passend vindt? Hoe neem je zorgverleners mee in moeilijke besluiten? Welke rol spelen intervisie, moreel beraad en goede documentatie? De zaal wordt actief meegenomen in de reflectie op de kernvraag van de middag: wat is goede palliatieve zorg – en vanuit welk perspectief beoordelen we dat?
Over de sprekers
Sander de Hosson is longarts en een van de bekendste pleitbezorgers van palliatieve zorg in Nederland. Als auteur verbindt hij medische inhoud met ethiek, praktijk en menselijkheid.
Marijke Tonino is arts VG en gespecialiseerd in palliatieve zorg en besluitvorming bij mensen met een verstandelijke beperking.
