Lijdi Hoogenboom is verpleegkundig consulent palliatieve zorg en is zo bevlogen dat ze niet alleen op haar werk informatie geeft maar ook thuis twee huiskamergesprekken organiseerde over palliatieve zorg. Ze deed dit voor mensen uit haar dorp. ‘De dood is verdwenen uit onze samenleving’.
Hoe is het idee ontstaan?
'De kerk waar ik bij hoor vroeg iedereen om activiteiten te organiseren, de opbrengst ging naar een goed doel. Ik heb bij mij thuis twee informatie avonden georganiseerd over palliatieve zorg. Iedereen was welkom. Ik heb flyers gemaakt en die bij de huisartsen neergelegd en in de supermarkt. Op de eerste avond kwamen vijf mensen, op de tweede tien. Het duurde even voor de eerste aanmeldingen kwamen, mensen vinden het onderwerp een beetje spannend en dat is ook precies de reden dat ik het organiseerde. Er vonden mooie gesprekken plaats op beide avonden.'
Welke mensen kwamen er op af?
'Heel divers. Mensen die ermee te maken hebben, mensen op leeftijd maar ook mensen uit de zorg. En er waren mensen die niet precies wisten wat palliatieve zorg betekent maar er wel nieuwsgierig naar waren.'
Welke onderwerpen heb je behandeld?
'Ik liet een PowerPoint via de televisie zien en heb verteld wat palliatieve sedatie inhoudt, we hebben het gehad over euthanasie, wel of niet reanimeren, stoppen met eten en drinken en over voltooid leven. Ik had een soort goodiebags gemaakt, ik noem het palliabags, met folders en infographics van Carend, een flyer over feiten en fabels over morfine en een wensenboekje. Ook leg ik uit wat het verschil is tussen de palliatieve, terminale en stervensfase. Mensen vroegen mij ook hoe het voor mij is om dit werk te doen. Het zijn immers soms heftige situaties.'
Je organiseerde dit vanuit een kerkelijke gemeente, zijn onderwerpen als euthanasie dan niet lastig om te bespreken?
'Nee hoor. Wij geloven dat het leven niet in onze eigen handen ligt maar we vinden wel dat we zelf invloed hebben door de keuzes die we maken. Het is belangrijk om met elkaar over deze kwetsbare onderwerpen te praten. Niet iedereen wil dit, dat moet je ook respecteren.'
Is het voor herhaling vatbaar?
'Daar ga ik over nadenken. Ik heb nu een eerste aanzet gedaan. Ik vind het belangrijk dat mensen praten over hun wensen en grenzen en dat de huisartsen en de naasten weten wat iemand wil. Je kunt een levenstestament maken en dat bij de notaris laten vastleggen maar als iemand in paniek wordt binnengebracht gaan ze op de spoedeisende hulp of de huisartsenpost echt niet de notaris bellen. Het gebeurt dat mensen op hoge leeftijd worden ingestuurd en dat later blijkt dat ze dat helemaal niet gewild hadden. We leven in een maakbare samenleving, maar moet alles wat kan? Mijn kinderen groeien door mijn werk op met gesprekken over het levenseinde maar dat is niet overal zo. Het wordt tijd dat praten over de dood meer genormaliseerd wordt.'
Hoe kunnen zorg, het sociaal domein en gemeenschappen samen mensen in hun laatste levensfase optimaal ondersteunen? Als de medische wereld zijn grenzen bereikt, wordt duidelijk wat écht telt: een mensgerichte benadering, waarin alle betrokkenen samen optrekken. Laat je inspireren door Jan Rotmans, Otwin van Dijk, Jan Smelik, Anne Goossensen, Machteld Huber, Sander de Hosson, Iris van Bennekom en anderen en ontdek hoe je zelf ook aan de slag kunt gaan op ons congres 'Connecting Communities: Leven tot het laatst- Dat doe je samen!' op vier september 2025. Meer lezen? Klik hier.