Bij centrum De Eik in Eindhoven bieden professionals, ervaringsdeskundigen en vrijwilligers psychosociale ondersteuning. Gerrie Brock begeleidt er twee lotgenotengroepen voor mensen die in de palliatieve fase van hun leven zijn: “Wat als je niet meer beter wordt?”
Hoe ga je om met de boodschap dat je niet meer beter wordt?
‘Telkens weer die onderzoeken en scans, het geeft spanning. Gasten worden daar moe van. Wanneer de uitslag goed is, verwacht iedereen om je heen dat je blij bent, maar een goede uitslag betekent niet dat je beter wordt. Je kunt immers de volgende keer een andere uitslag krijgen. Lotgenoten herkennen dat gevoel, die erkenning is steunend, bovendien hebben zij aan een half woord genoeg. Mensen die geconfronteerd worden met het einde van hun leven willen hun naasten niet belasten en verdriet doen met hun gevoelens en gedachten. In de veiligheid van de groep wordt veel gedeeld en aandachtig geluisterd. Dat helpt meer grip krijgen op de situatie.’
Welke rol spelen zingevingsvragen bij De Eik?
‘Hoe wil ik met mijn medemens omgaan of wat betekenen we voor elkaar?’ Dat is een indringende vraag die natuurlijk ook van belang is voor mensen die niet in de palliatieve fase leven. Wel zijn dit soort vragen voor onze bezoekers urgenter want er is minder tijd. Daardoor gaan zij vaak bewuster met het leven om en daardoor ook met de mensen om hen heen. Wat maakt mij gelukkig, nadenken over het afscheid, wat wens ik en wat is mogelijk of hoe vul ik de tijd in die ik nog heb. Dat zijn thema’s waar indringender over nagedacht wordt nadat de diagnose palliatief gegeven is.
De gesprekken in de groep vinden plaats met op de achtergrond altijd het besef dat de dood niet ver weg is. Toch gaat het gesprek door de zingevingsvraagstukken eerder over het leven dan over de dood. Juist daarover zou ook het gesprek met anderen moeten gaan. Het zijn die vraagstukken die verbinden.’
Wat is jouw rol?
‘Ik heb een faciliterende rol in het proces. Het gaat om het verhaal en de ervaringen van de gasten. Wanneer iemand uit de groep overleden is, staan we daar uiteraard bij stil. Wat heeft het overlijden met je gedaan of wat betekent de dood voor jou? Die vragen brengen het gesprek op gang, mocht dat al nodig zijn. Soms komen deelnemers nog een laatste keer naar de lotgenotengroep om afscheid te nemen. Dat zegt iets over wat de groep bij elkaar vindt. Er is niet een bepaalde levensverwachting vereist voor deelname aan de lotgenotengroep. Zolang iemand er iets kan brengen en halen, is het passend.’
Welke activiteiten biedt De Eik nog meer?
‘Yoga, schilderen en een leef-fit-programma. Wanneer iemand enkele jaren met kanker te maken heeft, kan de behoefte ontstaan aan gesprekken en activiteiten bij De Eik. We werken met het concept Positieve Gezondheid van Machteld Huber en gaan aan de hand daarvan in gesprek. Daarbij is altijd de boodschap: je bent en blijft altijd welkom bij De Eik.’
