Lieke is moeder, 35 jaar en heeft uitgezaaide darmkanker. Ze is stervende. Door de groei van de tumoren in haar lever is ze erg verzwakt geraakt en kan ze niet meer de trap op komen. Haar man heeft met een paar vrienden een bed in de huiskamer geplaatst en daar verblijft ze nu 24 uur per dag. Het geplaatste hoog-laag bed is veel te klein, waardoor haar drie kinderen van 3, 5 en 7 er niet meer bijpassen. De thuiszorginstelling plaatst daarom een koppelbed tegen het bed, waardoor er nu ineens een zee van ruimte is. Nu kan ze echt samen met haar kinderen zijn. Ze kijken naar filmpjes op de Ipad kijken en ze voelt ze dicht tegen zich aan. En andersom.
Een koppelbed is een speciaal door een meubelmaker vervaardigd bedframe met een matras dat naadloos aansluit op bijvoorbeeld een ziekenhuisbed of een bed in de thuissituatie. Hierdoor wordt het mogelijk dat mensen in de laatste fase van het leven letterlijk elkaars warmte kunnen voelen. Geliefden kunnen intiem samen zijn, kinderen bij hun ouders of ouders bij hun kind. Het concept is zo simpel, dat het wat bevreemdt dat het tot 2018 heeft geduurd voordat iemand op het idee kwam. Het koppelbed is wat mij betreft De Uitvinding van deze Eeuw. Een uitvinding die om een heleboel redenen van de daken geschreeuwd mag worden. Een van de belangrijkste is dat de bedden voor vele hospices, ziekenhuizen en thuiszorgorganisaties beschikbaar gesteld worden door Roparun, een vrijwilligersorganisatie die geld ophaalt met een estafetterun met Pinksteren. Roparun. Onthoud die naam.
Een koppelbed is relatief duur om te maken -het kost al snel drieduizend euro - doordat het op maat gemaakt moet worden. Daarnaast zijn veel bedden nodig, er wordt op veel verschillende plaatsen in Nederland gestorven. Enkele hospices in Nederland kregen het afgelopen jaar al een koppelbed, maar in de afgelopen maand is het bed aan veel organisaties in de provincie Drenthe geleverd. Hartverwarmend. Roparun haalt het benodigde geld op met vrijwilligers tijdens het Pinksterweekend. Bijna 400 teams rennen dan in estafettevorm (8 lopers) van Parijs en Hamburg naar Rotterdam, waar de finish is. Hiermee verdienen ze ruim 5 miljoen euro per jaar. Geld dat al 28 jaar (!) besteed wordt aan vele projecten binnen de palliatieve zorg. Tot nu toe in relatieve stilte, zeker in het noorden, maar ik vind dat niet terecht. Dit werk en deze acties verdienen massaal de spotlights, media-aandacht en de bijval van de gehele Nederlandse bevolking
Hij is 78 jaar en heeft hartfalen. De cardioloog heeft hem opgenomen in het ziekenhuis om hem te 'ontwateren', maar alle plasmedicatie via een pomp heeft nauwelijks het effect dat beoogd wordt. Besloten wordt de behandeling te staken. In verband met zijn zeer slechte hart en prognose, is het niet meer zinnig om naar huis te gaan. Er wordt gestart met een morfinepomp om de benauwdheid te bestrijden; het overlijden wordt binnen dagen verwacht. Het consultteam palliatieve zorg plaatst een koppelbed tegen het ziekenhuisbed aan. Nu kan zijn vrouw in het ziekenhuis in hetzelfde bed slapen. Er zitten geen richels in, het matras loopt door. De verpleegkundige treft ze 's nachts in een lepeltje-lepeltje houding aan. Zij slapend, hij stervend. Dicht tegen elkaar aan.
Niemand kan beschrijven wat deze intimiteit voor stervende patiënten moet betekenen. Het is door het menselijke brein niet te beredeneren hoe het moet zijn je stervende partner te voelen, te ruiken en te kunnen vasthouden. Wat zal het voor een stervende betekenen als het hart van zijn lief tegen hem klopt en de armen hem blijven omklemmen.
Doel, middel en nu dan dit resultaat: de koppelbedden zullen verder door Nederland verspreid worden. Roparun: ik maak geen enkel voorbehoud. Wat u heeft gedaan en doet, levert mij al jaren kippenvel op. Iets relatief kleins verandert iets heel groots in het leven van een stervende, zijn partner, kind of ouder. Als u met Pinksteren de straten van Rotterdam binnenrent, verdient u meer bloemen dan ons land ooit geproduceerd heeft. Al onze ogen mogen dan op u gericht zijn, want het zijn uw inspanningen die mensen op zo'n kwetsbaar moment in hun leven op een ongekende manier samenbrengen. Heldenwerk. Niets minder.
--------------------------------------------------------------------------------------------------
Leer meer over het Koppelbed. Team Balkbrug bood hier een koppelbed aan het Hospice in Zwolle aan.
Wilt u meer weten over Roparun, sponsoring of wilt u meteen een team opgeven voor de Roparun van 2024? Kijk dan op de site van Roparun.
Sander de Hosson is longarts en gespecialiseerd in palliatieve zorg. Hij is lid van het Comite van Aanbeveling van de Stichting Roparun.