In de rubriek 'Die ene palliatieve patiënt' vertelt een zorgverlener over een patiënt die indruk heeft gemaakt of een nieuw inzicht heeft gegeven. Deze aflevering met Hetty Vermeer, verpleegkundige in een hospice.
‘Iedereen in mijn woonplaats noemde hem Zwerver Piet. Een grote, imposante man met een onverzorgd uiterlijk die veel aandacht trok doordat hij in zichzelf praatte en soms schreeuwde terwijl hij door de straten van ons provinciestadje liep. Veel kinderen waren bang voor hem.
Hij werd bij ons aangemeld door hulpverleners van bemoeizorg. Ze vroegen zich af of dat wel zou kunnen, deze man in een hospice. Natuurlijk was hij welkom bij ons, we zijn er voor iedereen. Piet was een typische zorgmijder. Naar een hospice wilde hij natuurlijk ook niet maar hij was erg ziek en had daardoor niet veel keus. Piet woonde in een soort kippenhok en die situatie was onhoudbaar. Hij was nog een beetje mobiel toen hij bij ons arriveerde.
We hebben katoenen, satijnen beddengoed omdat dit lang mooi blijft en heerlijk aangenaam aanvoelt. Het is net een lap zijden stof op je lichaam. Op de dag dat Piet bij ons kwam ging hij daar met zijn vieze kleren en zijn onverzorgde lijf onder liggen. Hij hoefde van ons niet eerst te douchen, dat kan zelfs gevaarlijk zijn. Ik dacht: laat hem er eerst maar eens onder kruipen. Je zag hem genieten. Hij zei: “Ik voel me een koning, ik lig hier gewoon koninklijk te zijn.” Dat herhaalde hij dagelijks gedurende de zes weken die hij bij ons was.
Heel af en toe mochten we voorzichtig iets schoonmaken maar echt schoon werd hij niet meer. Piet is in al die tijd niet één keer onder de douche geweest, dat wilde hij niet. Ik had goed contact met hem en daarom mocht ik soms iets meer. Zijn baard een beetje scheren, af en toe zijn hand vasthouden en die een beetje masseren. Dan deed ik gelijk een vingernagel. Zijn teennagels zaten om de tenen gegroeid, dat hebben we zo gelaten. Er waren ook dagen dat we niets mochten, ook niet zijn bed verschonen. Dat respecteerden we en de stank namen we dan maar voor lief. Ik nam wat kleren van mijn man mee zodat we de kleding van Piet konden wassen.
Er mag bij ons niet gerookt worden maar Piet deed dat af en toe toch, op zijn kamer. Hij vergat steeds dat het niet mocht en deed het ook weleens uit dwarsigheid. De mensen van bemoeizorg noemden hem een doorgedraaide professor. Hij blowde ook maar kon zelf geen joints meer draaien. Ik heb vroeger gerookt en een shagje draaien was ik niet verleerd. Ik maakte jointjes en een van zijn vrienden stopte daar wiet in. Hij straalde dan helemaal, waardeerde het dat ik dit voor hem wilde doen. Ik nam hem nu en dan in de rolstoel mee naar buiten zodat hij daar kon blowen. Mijn collega’s vonden dat op het randje, of misschien zelfs erover. Ze vroegen zich hardop af wat de interactie met zijn medicatie zou kunnen zijn. Ik dacht dan “acht wat maakt het uit, het zijn Piets’ laatste dagen”.
Hij had veel onbegrip meegemaakt in zijn leven, werd met de nek aangekeken. Mensen oordelen snel, ze denken dat je in Nederland niet hoeft te zwerven, er niet zo bij hoeft te lopen. Ik vond het fijn om iemand die aan de rand van de samenleving leefde, te verzorgen op een warme, liefdevolle plek. Zonder aanziens des persoons. Piet was hoogbegaafd en wist daar als kind geen raad mee. Hij ging naar Amsterdam om te studeren maar belandde in de drugsscene. Mede daardoor is hij ontspoord. Zijn familie zag hij al heel lang niet meer maar in de laatste dagen van zijn leven werd dat contact hersteld. Zij regelden ook de uitvaart. Ik was niet bij het overlijden en dus ook niet bij de laatste verzorging. Ik weet wel dat mijn collega’s hem na zijn dood niet uitgebreid hebben gewassen, uit respect voor wie hij was. Dat zou hij immers niet gewild hebben.
Zijn hulpverleners van bemoeizorg waren heel begaan met Piet, ze kwamen iedere dag. Dat vond ik bijzonder. Ik vind het mooi dat zij en wij hem met veel liefde verzorgd hebben. Iedereen deed dat vanuit het hart, dat maakte indruk. Ik vind het een schoolvoorbeeld van hoe wij in het hospice maatwerk leveren.’
Auteur: Gertien Koster
Foto: iStock