Saskia Kok van Carend sprak met Willemien Lenstra, een van de 120 vrijwilligers in Gasthuis Groningen. Dat is een hospice zonder coördinatoren, een platte organisatie waar iedereen even belangrijk is.
Willemien: “Het Gasthuis Groningen bevindt zich in een pand uit 1910, het was voorheen een pakhuis voor zuidvruchten. Er zijn vijf gastenkamers en een zesde voor noodgevallen. Al 22 jaar werken we samen met Buurtzorg voor de verpleegkundige zorg. Daardoor hebben we overdag een vast team van drie verpleegkundigen, dat is prettig voor de gasten. De vrijwilligers zijn aanwezig van 08.30 tot 23.15 uur in drie shifts van vijf uur. Per dag zijn er dus vijftien vrijwilligers actief.
Het Gasthuis beslaat uit twee verdiepingen met in het midden een ruimte met twee vrijwilligers die zicht hebben op de kamers. Een andere vrijwilliger is vliegende kiep en doet een boodschap, een klusje in de tuin of de strijk. Er is ook een grotere ruimte die gebruikt wordt om voorlichting te geven aan studenten. We ontvangen daar ook allerlei groeperingen uit de samenleving die ons mogelijk een donatie willen geven. Soms wordt er een uitvaartbijeenkomst gehouden en er vond drie keer een bruiloft plaats van gasten die nog wilden trouwen.
Onze visie is dat iemand een kamer huurt om in alle vrijheid het leven los te laten. De kamer is en blijft van de gast tot op de dag van de uitvaart. We vinden het vanzelfsprekend dat iemand ook na zijn overlijden rustig opgebaard in zijn of haar kamer kan blijven. Iedereen heeft recht op een eigen manier van sterven. We hebben een zeer deskundig team vrijwilligers dat op toerbeurt het aflegteam vormt. Afleggen leer je door het te doen. Het komt weleens voor dat een bewoner vraagt om een bepaalde vrijwilliger, die wens wordt uiteraard ingewilligd. Naasten wordt altijd gevraagd of zij aanwezig willen zijn bij het afleggen en of zij mee willen helpen.”
Hoe is de financiering geregeld?
“We zijn open sinds januari 1999. Daar zijn vier jaar aan vooraf gegaan voor het opzetten van een goede structuur. De kosten van de verpleegkundige zorg door Buurtzorg vallen onder de Wet Langdurige Zorg. Daarnaast betaalt de gast per dag een eigen bijdrage van veertig euro. Dat is voor de maaltijden en de linnenservice. Onze ervaring leert dat zo’n vijftien procent van onze gasten die eigen bijdrage niet kan betalen, dat vangen we op met de stichting. Het is fijn om iemand gerust te kunnen stellen, ze hoeven zich geen zorgen te maken over geld.”
Hoe is de organisatie van het hospice geregeld?
“Ons hospice is waarschijnlijk het enige hospice in Nederland zonder betaalde coördinatoren. We zijn volstrekt zelfsturend en hebben alle voorkomende taken onderverdeeld in verschillende werkgroepen. In totaal zijn er vijftien werkgroepen met autonoom werkende vrijwilligers. Trainingen voor de vrijwilligers, ICT-zaken, periodieke evaluaties of nieuwe subsidieaanvragen zijn ondergebracht bij Humanitas. Zij hebben twee projectondersteuners aangesteld. Wanneer een vrijwilliger een vraag of een probleem heeft die hij of zij niet met collega-vrijwilligers wil bespreken dan kan dat met de projectondersteuners van Humanitas.”
Kun je iets meer vertellen over de werkgroepen?
“De werkgroep Fondsenwerving is zeer creatief. Een ludieke actie van deze groep is het boekje Mevrouw wil versterven, daarin zijn verhalen uit het hospice opgetekend. Het boekje heeft recent zijn vierde druk beleefd en schetst eens te meer het belang van hospicezorg. Eens per drie maanden maakt de werkgroep Roosters het nieuwe rooster voor de zorgvrijwilligers. Er is ook een rooster voor de werkgroep Opname. Bij een opname worden twee vrijwilligers contactpersoon voor de familie en voor alle andere vrijwilligers. Elke dag komt deze contactpersoon in huis om te kijken of alles goed gaat. De ene familie is selfsupporting en heeft weinig nodig, terwijl andere gasten soms weinig of geen familie hebben waardoor de vrijwilliger juist een grote taak heeft. In zo’n situatie regelt de contactpersoon ook de uitvaart.
In het logboek van de gast wordt geschreven wat hij graag eet en drinkt. Als dat brownies van de Aldi zijn, of perenijsjes van Albert Heijn, dan zorgen we dat deze specifieke snoeperijen in huis gehaald worden. En wanneer een gast graag Gronings spreekt, zorgen we uiteraard voor een vrijwilliger die dat ook spreekt!”
www.gasthuisgroningen.nl
Op woensdag 6 november 2024 vindt het congres ‘Zorg in de Stervensfase’ van Carend plaats in het Beatrixtheater te Utrecht. Samen met sprekers als Manu Keirse, Sander de Hosson, Madeleine Kerkhof, Teun Toebes, Karlijn van Rooijen, Annelot van der Meulen, Mustafa Bulut en Edwin Spieard zullen we aandacht besteden aan alle domeinen van de palliatieve zorg in de stervensfase. Meer informatie vind je hier.