Sint Maarten: naamgever van de palliatieve zorg

Auteur: Sander de Hosson
11.11.2024
Sint Maarten: naamgever van de palliatieve zorg
Auteur: Sander de Hosson
11.11.2024

Op 11 november is het weer Sint Maarten! Grote kans dat vanavond een groep kinderen met lampionnen bij je aan de deur staat, klaar om een liedje te zingen en natuurlijk... om snoep te ontvangen! Maar wat vieren we eigenlijk met Sint Maarten?

Het verhaal van Sint Maarten

Sint Maarten, ofwel Martinus van Tours, werd geboren in 316 in Hongarije als zoon van een Romeinse soldaat. Hij volgde zijn vader op en werd op jonge leeftijd zelf soldaat. Maarten voelde zich sterk verbonden met mensen in armoede en gaf veel van zijn bezittingen weg om anderen te helpen.

Op een koude dag in Amiens, Frankrijk, ontmoette hij een bedelaar. Maarten had al bijna alles weggegeven wat hij bezat, behalve zijn mantel. Omdat het koud was en hij niet zijn hele mantel kon missen, sneed hij hem in tweeën en gaf de helft aan de bedelaar. Volgens de legende redde hij daarmee het leven van de man. Diezelfde nacht verscheen Jezus aan hem in een droom en zei dat Hijzelf die bedelaar was geweest.

Verbinding met palliatieve zorg

Het Latijnse woord voor mantel is "pallium", en volgens historici is het woord "palliatieve zorg" afgeleid van deze legende. De mantel staat symbool voor warmte, bescherming en zorg—de kernwaarden van palliatieve zorg.

Het verdere leven van Sint Maarten

Op 19-jarige leeftijd begon Maarten aan zijn roeping als exorcist, waarna hij zich toelegde op prediking en het leven van eenvoud. Hij leefde enige tijd als kluizenaar op het eiland Gallinara bij Genua en stichtte in 361 het eerste klooster op Franse bodem in Ligugé, nabij Poitiers. Zijn vrijgevigheid en enkele wonderen maakten hem geliefd bij het volk.

In 371 werd Maarten door de inwoners van Tours gekozen tot bisschop. Bescheiden als hij was, voelde hij zich niet waardig en probeerde hij zich te verstoppen in een ganzenhok. Maar door het kabaal van de ganzen werd hij ontdekt en alsnog tot bisschop gewijd.

Maarten stichtte overal parochies en zette zich in voor de zorg van armen en zieken. Op 11 november 397 overleed hij en werd hij kort daarna heilig verklaard. In Frankrijk is hij de nationale beschermheilige en ook in Nederland wordt hij vereerd in plaatsen als Utrecht, Groningen, Doesburg, Gorinchem, Sneek, Venlo, Weert en Zaltbommel. In het verlengde van zijn zorgende en beschermende rol wordt Sint Maarten ook vaak gezien als de informele beschermheilige van de palliatieve zorg.

Dus, als er vanavond kinderen bij je aanbellen, herinner je dan het verhaal van Sint Maarten: een man die warmte, zorg en delen tot in het diepst van zijn leven belichaamde.

sint maarten.jpeg

Martinus deelt zijn mantel (schilderij uit ca.1618), Antoon van Dyck, Sint-Martinuskerk, Zaventem.

sint maarten groningen.jpeg

Beeldje van Sint Maarten op de Grote Markt, Groningen.



Foto's Istock, Wikipedia.