In de rubriek 'VRAAG!' beantwoorden we vragen over palliatieve zorg van jullie, onze lezers. Bij iedere vraag kijken we wie deze binnen ons team het beste kan beantwoorden.
VRAAG!
Wat is wat? Al die termen, ik kom er niet uit: palliatieve zorg, terminale zorg, palliatieve sedatie, euthanasie, versterven.
De palliatieve fase begint als vaststaat dat genezen niet mogelijk is en dat de ziekte uiteindelijk tot de dood zal leiden. Alle zorg richt zich erop de klachten lichamelijk en mentaal draaglijk te houden zodat de resterende leef-tijd zoveel mogelijk waarde heeft. Daarbij komt steeds opnieuw de vraag aan de orde welk medisch ingrijpen wel en niet meer wenselijk is en welke ondersteuning passend is.
Bij sommige mensen duurt de palliatieve fase enkele weken, bij anderen duurt hij jaren. Een team van palliatieve professionals begeleidt de patiënt. Het ziekenhuis en de huisarts verwijzen ernaar. Palliatieve zorg krijgt steeds meer aandacht en de kennis erover neemt toe. Zo is het belang gebleken van een gespecialiseerd5 palliatief verpleegkundige en een goede nazorg voor nabestaanden en professionals tot twee weken na het overlijden.
De allerlaatste levensfase, het sterven zelf, is de terminale fase. In deze fase heeft de huisarts de regie. Het sterfbed kan thuis zijn, begeleid door huisarts en thuiszorg, of in een hospice. Ook de terminale zorg richt zich op ‘comfort’ - het bestrijden van pijn en benauwdheid - en op het verlichten van sociale of geestelijke nood. Deze terminale fase duurt gemiddeld twee weken.
De termen ‘palliatief’ en ‘terminaal’ worden vaak door elkaar heen gebruikt. Soms moet je even doorvragen om duidelijkheid te hebben. Verder is ‘advance care planning’ nog een andere aanduiding in de palliatieve/terminale zorg; de term ‘advance’ duidt op het belang om bijtijds van tevoren te praten over de wensen en verwachtingen voor de zorg rond het levenseinde. Advance Care Planning is een verzamelterm voor gesprekken over de zorg in de palliatieve periode.
Bij palliatieve sedatie krijgt de patiënt in de laatste dagen van het leven een medicijn om het bewustzijn te verlagen. Dit is een uiterste redmiddel als de pijn en benauwdheid niet meer zijn te bestrijden bij vol bewustzijn. Deze sedatie kan lichter of zwaarder zijn; soms beweegt de patiënt nog en soms is er nog wat contact. Het lijkt dus niet op ‘inslapen’.
Patiënten die hun onvermijdelijke dood niet willen afwachten kunnen euthanasie aanvragen, om met hulp van een arts te sterven op een zelfgekozen moment. Euthanasie is alleen toegestaan als het lijden ‘uitzichtloos en ondraaglijk’ is volgens de wettelijke normen. Speciaal hiervoor opgeleide artsen beoordelen dit. De huisarts voert de euthanasie uit, of zoekt een vervanger als hij of zij het zelf niet wil doen.
Iemand die het heft in eigen hand wil nemen zonder de euthanasie van een arts kan ervoor kiezen om te stoppen met eten en drinken. Dat heet bewust stoppen met eten en drinken (BSTED). Het verloop van dit proces is heel wisselend. Het vereist in ieder geval veel wilskracht van zowel patiënt als naasten. Soms laat de patiënt verzorgers en nabestaanden een contract tekenen dat zij niets te drinken geven, hoe dringend hij er ook om vraagt. Goede mondverzorging is van groot belang. De duur tot het daadwerkelijke sterven is erg afhankelijk van de lichamelijke conditie van de patiënt. Soms duurt het enkele dagen, soms enkele weken. Begeleiding van huisarts en thuiszorgteam is vaak nodig.
Hieraan kan je zien dat iemand gaat sterven: https://carend.nl/artikel/poster-kenmerken-van-een-stervend-lichaam
Heb jij ook een vraag over palliatieve zorg? We lezen het graag. Mail je vraag naar redactie@carend.nl met ‘vraag’ als onderwerp