In de rubriek 'Die ene palliatieve patiënt' vertelt een zorgverlener over een patiënt die indruk heeft gemaakt of een nieuw inzicht heeft gegeven. Deze aflevering met specialist ouderengeneeskunde, palliatieve geneeskunde en SCEN-arts.
‘Piet, een markante, activistische zestiger werd bij ons in het hospice opgenomen vanwege uitgezaaide botkanker. Hij had een sarcoom op zijn stuit waardoor hij niet kon zitten en liggen was ook lastig. Hij had veel pijn. Het was een typische linkse rakker met sandalen, een gebreide trui en een lange baard. Hij was alleenstaand, altijd geweest, en had een paar goede, gelijkgestemde vrienden die hem trouw bezochten.
Piet had zich lange tijd ingezet voor de natuur. In het dorp waar hij woonde werd hij ook wel eco-warrior genoemd. Ik had boeiende gesprekken met hem, die waren niet heel persoonlijk maar gingen vooral over zijn visie op maatschappelijke zaken. Hij was ook benieuwd naar mijn mening. Ik vond hem een intelligente, lieve man. Hij was welbespraakt en probeerde te overtuigen met woorden. Piet was tegendraads op een mooie manier. Doordat hij wat afwijzend stond tegen de medische wetenschap en vertrouwde op natuurgeneeswijzen is hij pas laat naar de huisarts gegaan. Over pijnstilling moest ik met hem stoeien en met goede argumenten komen.
Piet was bezig met een boek dat hij wilde afmaken voor zijn overlijden en daar had hij tijd voor nodig. Een van zijn vrienden adviseerde hem daarom een ketogeen dieet te volgen dat de kanker zou remmen. Piet vroeg me of ik hem hierbij wilde steunen en ik antwoordde dat ik mij er eerst in wilde verdiepen. We hebben samen literatuur erover doorgenomen. Het is een dieet waarbij je geen koolhydraten eet maar wel veel vetten en eiwitten. Ik geloof daar niet zo in maar snapte wel dat hij het wilde. Hoewel Piet geïnteresseerd was in mijn mening denk ik dat hij het hoe dan ook gedaan zou hebben. Ik zei: “Ik denk wel dat dit zwaar gaat worden. Jouw eetlust is al belabberd en al die vetten verteer je moeilijker nu je zo ziek bent. Wanneer het je meer schaadt dan goed doet hebben we het er opnieuw over.” Hij snapte mijn zorgen, deelde die ook wel enigszins, maar wilde het toch proberen. Hij liet van alles aanslepen, kokosolie, pindakaas, noten. De vrijwilligers werden geïnstrueerd over wat hij wel en niet “mocht” eten. Hij heeft het twee weken volgehouden. Piet was misselijk en zei: “Het valt niet lekker, ik houd dit niet vol.” Hij wilde mijn advies. Ik zei dat het verstandig was om te stoppen.
Ik liep altijd graag bij hem binnen. Het bracht mij ook iets. Ook al deelde ik niet al zijn standpunten, ik hoorde hem graag filosoferen. Toen Piet steeds verder achteruitging sprak hij zijn waardering uit over dat ik hem gesteund had bij het dieet. “En dat terwijl je er zelf niet in gelooft. Daar ben ik dankbaar voor, dat had ik nodig om het gevoel te krijgen dat ik er álles aan gedaan heb.”
Zijn overlijden was heftig en onverwachts. Een verpleegkundige riep dat ik snel moest komen. Ik rende naar zijn kamer en zag Piet volledig in paniek. Hij had grote ogen, was enorm benauwd en hapte naar adem. Wij zien dat soort acute situaties zelden in ons hospice. Mogelijk had hij een ruiterembolie, een acute trombose in beide longen. Daarbij sluit een groot bloedstolsel de grote slagaders opeens af. Ik liet de verpleegkundige noodmedicatie halen en ging bij Piet staan. Ik pakte zijn hand vast en hij de mijne. Ik zei “ik ben bij je, we gaan je helpen.” Ik zag aan de blik in zijn ogen dat hij het fijn vond dat ik er was. Hij bracht nog uit: “Ik ben bang”, en toen zakte hij weg. Ik vond het aangrijpend maar ook mooi.
De vrienden van Piet zeiden na zijn overlijden tegen me dat hij zoveel vertrouwen in mij had gehad. Ik vond het zelf ook een bijzonder contact. Ik heb ervan geleerd dat ieder zijn eigen weg bewandelt en dat het mijn taak is om mee te lopen, te adviseren, soms de dingen op zijn beloop te laten maar ook in te grijpen als dat nodig is. Door eerlijk te zijn en te onderbouwen wat je vindt win je vertrouwen. Ik sta sindsdien nog meer open voor mensen die eigen keuzes maken. Er zijn veel patiënten die producten uit de natuurgeneeskunde of homeopathie meenemen naar het hospice, bijvoorbeeld CBD-olie, ginseng, vitaminepreparaten of kurkuma. Het kan voor hen een houvast zijn. Mijn taak is dan om te onderzoeken wat erover bekend is en of het kwaad kan. Ook wil ik horen wat het voor de patiënt betekent om zo’n middel te gebruiken.’
Ik ben dankbaar dat ik bij het overlijden van Piet aanwezig was. Na zijn herdenkingsdienst werd hij naar een natuurbegraafplaats gebracht.’