‘We streven er naar dat meer mensen thuis aan de keukentafel bespreken wat zij belangrijk vinden in hun leven en welke zorg het beste bij hun past, zowel nu als in de toekomst. Als je hier pas over na gaat denken wanneer je iets overkomt, dan ben je vaak te laat. Eerder is beter.’
Paulieke Oosterwijk werkt als arts-onderzoeker traumachirurgie in het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht, waar zij promoveert op proactieve zorgplanning. Bij proactieve zorg planning bespreekt de zorgverlener samen met de patiënt en zijn of haar naasten wat iemand belangrijk vindt in het leven en wat de wensen en behoeften voor toekomstige zorg zijn. Dit is een dynamisch proces waar vaak meerdere gesprekken voor nodig zijn.
Oosterwijk: ‘Wanneer je op de Spoedeisende Hulp komt, krijgen mensen vaak de vraag of ze gereanimeerd willen worden. Dit is vaak moeilijk om gelijk te beantwoorden. Door eerder proactieve zorg planning toe te passen en het gesprek te starten over wat belangrijk is in hun leven, kunnen mensen geleidelijk nadenken over hun behandelwensen en het levenseinde .’
Het is niet alleen voor oudere mensen belangrijk om na te denken over wat zij willen in het leven en welke zorg zij misschien wel nodig hebben in de toekomst. ‘Ook als je jong bent kan onverwachts iets overkomen, zoals een hartaanval, met grote impact op hun leven. Proactieve zorg planning is juist een proces door het leven heen, want je behoeften veranderen. Er is nog een wereld te winnen in de bekendheid van dit onderwerp. Daarom ben ik ook blij met de campagne 'Leven tot het laatst.’ In een filmpje, gemaakt door Stichting Komma en Carend, praten stellen met elkaar over wat ze samen willen in het leven. Ze weten heel veel van elkaar, totdat het over de dood gaat.
‘Proactieve zorg planning zou eerder een gespreksonderwerp moeten zijn. In ziekenhuizen krijgt dit steeds meer aandacht en er wordt in geïnvesteerd. Als medici moeten we ons veel meer richten op wat iemand belangrijk vindt en nodig heeft in het leven. Zo kom je uiteindelijk bij de behandeldoelen die het beste passen bij de patiënt. Een gebroken heup hoeft bijvoorbeeld niet altijd geopereerd te worden; voor iemand die heel oud en kwetsbaar is en misschien niet lang meer te leven heeft, brengt een operatie veel risico’s op complicaties met zich mee. In gesprek gaan met patiënten en hun naasten helpt om samen te beslissen welke behandeling het beste past bij hun wensen en doelen. Mensen die eerder via proactieve zorgplanning hierover hebben nagedacht, zijn vaak beter voorbereid op zulke gesprekken.’
Welke elementen spelen een rol bij je promotie op dit onderwerp? ‘Mijn promotieonderzoek richt zich op de implementatie van proactieve zorgplanning in het ziekenhuis. We willen ook duidelijker in beeld brengen wat de voordelen van proactieve Zorgplanning voor de patiënt zijn. Daarnaast ligt de focus op samenwerking: verpleegkundigen spelen een belangrijke rol doordat zij nauw betrokken zijn bij patiënten en hun zicht op sociale, psychische en existentiële aspecten. De samenwerking tussen verschillende zorgverleners, binnen en buiten zorgorganisaties ontwikkelt zich, en dat willen we blijven doen.
Op dinsdag 12 november organiseert Carend het webinar 'Palliatieve zorg binnen de chirurgie: de gebroken heup'. Het webinar is geaccrediteerd, maar is zeker ook toegankelijk voor niet-zorgprofessionals en naasten. Meer informatie? Inschrijven? Klik hier.
Foto: St. Antonius Ziekenhuis ©