Op 31 januari 2022 is het interessante “Report of the Lancet Commission on the Value of Death: bringing death back into life” gepubliceerd. In 46 indrukwekkende pagina’s zetten de auteurs uiteen op welke manier de 21e eeuw omgaat met de dood en het stervensproces en welke gebreken en ontwikkelingen er spelen. Ook bespreken zij een nieuwe visie over hoe dood gaan en de dood zelf op een andere, betere manier zou kunnen worden vormgegeven.
Kortom: het is een aanrader om het artikel volledig te lezen. Maar mocht je alvast een voorproefje willen lezen: wij hebben een korte samenvatting voor je gemaakt!
De plaats en manier waarop mensen overlijden is de afgelopen decennia drastisch veranderd: van overlijden in de thuissituatie omringd door familieleden en de gemeenschap naar in het ziekenhuis omringd door gezondheidsprofessionals. Er is een enorme focus op (vaak onnodige) klinische interventies tot aan het einde van het leven ontstaan, recent nog eens versterkt door de COVID19 pandemie. Ook is er de illusie dat niet de natuur maar wij, als mensen, volledige controle hebben over het einde. Het uitstellen van, het gebrek aan gesprekken over en de medicalisering van de dood, zorgt ervoor dat wij als mensen minder ‘feeling’ en meer ongemak hebben ten opzichte van sterven en de dood.
Daarbij moet de complexiteit van overlijden en het overlijdensproces ook erkend worden: het is afhankelijk van onderling verbonden sociale, culturele, economische, religieuze en politieke factoren. Inkomen, educatie, gender, etniciteit, seksuele voorkeur beïnvloeden hoe en in welke mate iemand zorg in de laatste levensfase verkrijgt en ervaart. De COVID19 pandemie heeft daarin weer laten zien dat kansarmen en underdogs het meeste lijden in onze gezondheidsstelsels, en daarmee in de laatste levensfase.
Het belang en de noodzaak van palliatieve zorg wordt benadrukt. Palliatieve zorg zorgt voor betere uitkomsten voor patiënten in de laatste levensfase en hun naasten, wat weer meer kwaliteit van leven, minder onnodige interventies en minder zorgkosten oplevert. Echter, pogingen tot een brede integratie van palliatieve zorg in het ziekte- en stervensproces hebben tot nu toe weinig succes gehad.
The Lancet Commision on the Value of Death deelt daarop een nieuwe visie over hoe dood gaan en de dood in de toekomst idealiter zou moeten worden vormgegeven, aan de hand van vijf principes. Deze vijf principes zijn:
- De sociale determinanten van dood, sterven en rouwen worden aangepakt;
- Sterven wordt ook gezien als een relationeel en spiritueel proces in plaats van enkel een fysiologische gebeurtenis;
- Zorgnetwerken zijn leidend in ondersteuning voor mensen die sterven, zorgen en rouwen;
- Gesprekken voeren en verhalen vertellen over de dood, sterven en rouw wordt normaal;
- De dood wordt erkend als een waardevol onderdeel van het leven.
Enthousiast en het hele artikel lezen? Het artikel is hier te vinden.
Afbeelding: uit het artikel: dynamische weergave van een levenseinde
Referentie:
Sallnow, L., Smith, R., Ahmedzai, S. H., Bhadelia, A., Chamberlain, C., Cong, Y., ... & Wyatt, K. (2022). Report of the Lancet Commission on the Value of Death: bringing death back into life. The Lancet.