Op 25 oktober gaat huisarts en kaderarts palliatieve zorg Marike de Meij tijdens een extra webinar uitgebreid in op de interactie tussen kunst en palliatieve zorg.
De dood en palliatieve zorg worden vaak in de kunst uitgebeeld, maar andersom kan kunst ook een belangrijke -zingevende- rol in de laatste levensfase spelen.
Palliatieve zorg in de Kunst
De dood en het stervensproces zijn vaak afgebeeld in de schilderkunst. Bekende voorbeelden zijn de schilderijen van de Zwitserse landsschapsschilder Ferdinand Hodler aan het begin van de 20e eeuw. Zijn geliefde Valentine Godé leed aan kanker en Hodler heeft haar stervensproces op indringende wijze in beeld gebracht in een serie schilderijen. Deze schilderijen worden vaak gebruikt in medische colleges over de laatste levensfase.
Valentine Gode, afgebeeld op een schilderij van Hodler.
De dood heeft ook in de hedendaagse kunst een belangrijke rol. Sommige kunstenaars gebruiken de dood niet alleen om te reflecteren op hun eigen leven te kijken, maar ook om de toeschouwer stil te laten staan over de kwetsbaarheid van het leven, de toeschouwer proberen te laten confronteren. Een voorbeeld die Victor Jacobs aanhaalt in deze presentatie is de kunstenaar Bruce Nauman. Hij maakte het kunstwerk “One Hunderd Live and Die” in 1984. Nauman werkt met de antieke traditie Memento Mori. Wat staat voor gedenk te sterven. Hij gebruikt hedendaagse middelen, zoals de kleurrijke neonlampen, wat op het eerste gezicht een vrolijke bedrieglijke indruk geeft aan de toeschou-wer, maar door de betekenis van Memento Mori, wordt dat versterkt door de kille compositie van de zinnen die onder elkaar staan.
'One hundred live and die' (Bruce Nauman 1984)
Kunst in de laatste levensfase
Kunst kan in de laatste levensfase een belangrijke rol spelen. In het consortium Art-Based Learning in Palliative Care (ART-PC) onder leiding van lector Jeroen Lutters, komen universiteiten, musea, academische ziekenhuizen en patiëntorganisaties samen om onderzoek te doen naar de effectiviteit van Art-Based Learning in de laatste levensfase van kankerpatiënten.
“De positieve invloed van kunst in laatste levensfase wordt echt onderschat,” legt Lutters in dit artikel uit.
Lutters: “Kunst heeft een belangrijke, zingevende rol. Wie kunst en dood met elkaar in gesprek brengt, stelt eigenlijk de vraag van de zin van het leven”
Op 25 oktober zal Carend in een speciaal webinar ingaan op de intrigerende interactie tussen Kunst enerzijds en de laaste levensfase anderzijds.
Marike de Meij, zelf huisarts, is ook fotograaf. Zij zal dit webinar presenteren en met vele andere voorbeelden komen. Er is veel ruimte voor interactie. Lees hier meer over dit webinar.
Het webinar begint om 20.00 uur en bijwonen kost 15 euro.