Hospice van de maand: Alphen aan de Rijn en Nieuwkoop

*De hospicezorg in Nederland bestaat sinds 1985 en heeft een ongekend belangrijke rol in de kwaliteit van leven voor mensen die stervende zijn en hun naasten. Vanaf nu zetten we elke maand één van die hospices in het zonnetje. En we beginnen bij de eerste die in Nederland zijn deuren opende: het hospice in Nieuwkoop (die later fuseerde met het hospice in Alphen aan de Rijn).* ### 'Onze vrijwilligers zijn goud' *Het Bijna-Thuis-Huis in Nieuwkoop was in 1985 de eerste hospicewoning in Nederland. In 2017 werd het huis officieel omgedoopt tot het Elisabeth Kübler Ross-huis dat in 2008 fuseerde met Alphen aan den Rijn. De Hospicegroep Alphen aan den Rijn Nieuwkoop biedt sinds de nieuwbouw in 2019 een thuis aan acht gasten. Manager Sacha Lefeber-Wijnans vertelt gepassioneerd.* ‘We bieden niet alleen hospicezorg in het hospice maar ook met vrijwilligers bij de mensen thuis. De thuiszorg komt vaak tijd te kort en onze vrijwilligers aan huis vullen hen aan, zij nemen geen taken over. Waar nood is en onze hulp gevraagd wordt daar zijn we. Door samen te werken versterken we elkaar en dat verrijkt de liefdevolle zorg rondom de mens in de terminale fase. Aan de hospicegroep zijn meer dan honderd vrijwilligers verbonden. Zij zijn het goud van onze organisatie. Door af en toe pas op de plaats te maken zorgen we goed voor elkaar. Bijvoorbeeld wanneer er in een periode kort na elkaar veel mensen overlijden, nemen we een nieuwe gast soms een of twee dagen later op wanneer hij of zij in de veilige omgeving van een ziekenhuis verblijft. Hoezeer we het de gasten en hun mantelzorgers gunnen om minstens een week onze hospicezorg te ervaren, komt het helaas regelmatig voor dat iemand maar twee of drie dagen bij ons is voor het overlijden. Bij de opname van een nieuwe gast hebben we heel bewust oog voor de mantelzorger en stellen we altijd de vraag of er iets is dat hij of zij zelf graag wil blijven doen in de zorg: Een waardevolle vraag uit de Oog-voor-Naasten-methodiek, de handreiking ‘Voor- en nazorg rondom het sterven van een dierbare’ van ZonMw. Dit werd uitgebreid besproken in het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Holland Noord, waar wij met de hospicegroep bij aangesloten zijn. Die regionale overleggen zijn verrijkend voor alle partijen.’ *Wat is het grootste misverstand over een hospice?* ‘Dat het hier doods is. Hier wordt juist geleefd. Soms met een een traan maar veel vaker met een lach. We proberen iedere dag fijne momenten te creëren met en voor gasten. We lachen iedere dag en hebben het goed met onze vrijwilligers die vol passie aanwezig zijn en Werken vanuit De Bedoeling (een werkwijze ontworpen door VPTZ die laat beseffen waarom je met elkaar doet wat je doet). Zodra mensen over de drempel gestapt zijn en binnen in het hospice staan, voelen ze dat het hier niet ongemakkelijk of naargeestig is maar warm en vol aandacht.  *Welke gebeurtenis heeft u recent geraakt?* ‘Een zesenveertigjarige meneer die tot het allerlaatste moment voor zichzelf bleef zorgen, zelf thee in de keuken schonk en lopend naar de moskee ging, De week voor zijn overlijden was meneer nog in een pretpark met zijn kinderen. Iedereen, ons team van coördinatoren en de vrijwilligers, ervaarden dat jonge mensen écht anders sterven dan ouderen die vaak meer bedlegerig zijn voordat zij sterven. Ook zijn veel mensen, die niet direct verbonden zijn aan het hospice, bereid om te helpen. Zo fietste een gipsmeester langs het hospice om gips los te knippen dat knelde door een plots opgezwollen been. Een ziekenhuisbezoek, wat vaak erg vermoeiend is, bleef daardoor bespaard.’ **Na het moment van overlijden** ‘Wanneer de arts geschouwd heeft en de dood vastgesteld is, steken we een kaars aan. Wanneer de gast onze woning verlaat, komt iedereen, die op dat moment in het hospice aanwezig is, samen in de gang. We danken de familie voor het vertrouwen en geleiden de gast uit waarbij we buiten wachten totdat de rouwauto uit het zicht verdwenen is. Er was eens een jonge vrouw die binnen vierentwintig uur overleed. De naasten waren erg vermoeid en besloten niet te wachten op de uitgeleide. Haar broer kwam niet veel later toch terug en viel midden in ons afscheidsritueel. Hij was ontroerd: ‘Jullie doen dit dus ook als ik er niet bij ben!’ Het raakte hem, de eerbiedige wijze waarop we er zijn voor onze gasten ook wanneer niemand kijkt.’ **Meer aandacht voor Palliatieve Zorg** ‘Jaarlijks op de tweede zaterdag in oktober is het de Nationale Dag van de Palliatieve Zorg. Dit jaar hebben we deze dag aangegrepen om er een Week van de Palliatieve Zorg van te maken. Er zijn interviews afgenomen van verschillende disciplines, zoals van onze medisch adviseur, een coördinator, een naaste. De interviews zijn verspreid via diverse social media kanalen en erg goed ontvangen. Zo geven we een inkijkje in wat een hospice kan betekenen voor mensen die in de laatste fase van hun leven zijn én voor hun naasten.’ Bezoek de site van dit hospice [hier](https://www.dehospicegroep.nl).  ----- Foto's: gemaakt door het hospice zelf. De mensen op de foto's zijn allemaal vrijwilliger én acteur. ----- Wil je meer leren over palliatieve zorg? Kom dan naar ons congres op donderdag 16 maart 2023 en volg de lezingen over onder andere palliatieve sedatie, mantelzorg, zorg in de stervensfase, rouw, postmortale zorg, communicatie en het staken van medicatie. Lees [hier](https://www.carend.nl/artikel/carend-congres-16-maart-2023-leven-toevoegen-aan-de-dagen-inschrijving-geopend) meer over deze bijzondere dag.