Buurvrouw Emmy, die de tachtig ruim gepasseerd is, woont samen met haar hond Nowy schuin tegenover ons. Iedere ochtend om zeven uur vertrekt ze met haar felrode auto richting het zwembad om baantjes te trekken. Iedereen in de straat kent buurvrouw Emmy, ze heeft met iedere buurtbewoner zo haar eigen lijntje. Ze laat zich door niemand iets vertellen, schroomt niet om iemand op straat aan te spreken en is dol op kinderen.
Op een dag vertelt een buurman dat het niet goed met haar gaat. Tijdens de jaarlijkse straatbarbecue schuift ze even aan. Ze blijkt ernstig ziek te zijn, maar wil absoluut niet meer worden opgenomen in het ziekenhuis. De mensen verzamelen zich om haar heen, raken haar even aan, willen iets zeggen. Het is onwerkelijk. Iedereen beseft dat dit de laatste straat barbecue is die Emmy meemaakt.
Een dag later stuur ik haar een bericht. Ik laat haar weten dat ze in mijn gedachten is en vraag wat ik voor haar kan betekenen. Ze antwoordt direct dat het haar fijn lijkt om elkaar te zien, maar dat ze bijna niet alleen is. De hele buurt loopt in en uit. Er wordt eten geregeld voor haar familie, hond Nowy, die weigert zonder zijn baasje het huis uit te gaan, krijgt aandacht en de buren helpen de wijkverpleging met de dagelijkse handelingen. Emmy weet dat ik masseer en zou wel eens een voetmassage willen ervaren.
Een paar dagen later steek ik met mijn massagespullen de straat over. De garage is open en bij de achterdeur ligt, zoals afgesproken, een koekje voor de hond, om hem gerust te stellen als ik binnenkom. Buurvrouw Emmy zit in een hoek van de woonkamer met uitzicht op haar achtertuin. Voordat ik iets kan zeggen roept ze: ‘Loop eens naar de keuken als je wil’. Op het aanrecht liggen drie chocoladerepen die ik van haar in mijn tas moet stoppen. Voor mijn kinderen. Daarna wijst ze naar een stapel papieren die naast haar op een bijzettafeltje liggen. ‘Wil je die in de papiercontainer gooien? Dan hoeven mijn kinderen daar niet meer over na te denken.’ Als ik terugkom heeft ze een envelop in haar handen. ‘Hoe heet dat aardige meisje dat naast jullie woont? Ik wil dat zij ook een overlijdensbericht krijgt.’ Dan vraagt ze of ik een paar boeken uit haar boekenkast wil kiezen. ‘Mijn kinderen zullen ze in de container gooien en er zitten zulke mooie tussen.’
Als ik een tas heb gevuld glimlacht ze naar me en neemt mijn blik mee naar buiten. ‘Kijk eens hoe ik hier zit, dit is toch rijkdom? Mijn tuin met alle vogels. De liefde die ik ontvang van al die lieve mensen om me heen. Ik kan het bijna niet geloven.’ Ze vertelt me dat ze vanaf morgen niemand meer ontvangt en stopt met eten en drinken. Ze heeft alles met de huisarts besproken en gaat haar einde met vertrouwen tegemoet, ze gelooft dat ze zal worden opgehaald en opgenomen in Het Licht. We praten over haar kinderen en hoe dankbaar ze is hun liefde te ervaren en dat ze dichtbij zijn. Ze vertelt over haar huwelijk en de moeilijke momenten die ze in haar leven heeft gekend. Het is gek dat we al jaren tegenover elkaar wonen, maar eigenlijk zo weinig echt van elkaar weten.
Terwijl ik haar voeten zachtjes inwrijf met massageolie deelt ze haar bevindingen. ‘Je hebt warme handen, maar je moet oppassen dat je niet te veel weggeeft van jezelf met dit werk.’ Nowy draait zich op zijn rug en begint te snurken. ‘Ja, die doet mee op onze energie’, zegt ze. Na afloop fluistert ze met een twinkeling in haar ogen: ‘Weet je, het was prettig hoor, maar ik wilde je vooral nog even zien’. Ik lach om haar eerlijkheid. Het is tijd om afscheid te nemen. Wat zal ik zeggen? Mag ik haar omhelzen? Maar voordat ik iets kan doen, neemt zij de leiding. Ze bedankt me voor alles en vraagt of ik de deur goed achter me sluit. Ik leg mijn hand op haar hand, wens haar een goede reis en bedank haar voor onze ontmoetingen. Als ik buiten sta kijk ik nog een keer naar binnen, maar ze ziet me niet. Haar blik is gericht op de vogels in de tuin.
Een week later overlijdt ze. Op de dag van de uitvaart sta ik samen met andere buurtbewoners bij haar huis. We groeten haar kinderen, aaien Nowy en vormen een erehaag. Tijdens de uitvaartdienst zit Nowy naast de kist. De kinderen en kleinkinderen maken muziek, bewoners vertellen wat Emmy voor onze straat heeft betekend. Ik zit naast mijn buren. Ze voelen dichterbij dan ooit. Het is alsof de lijntjes die buurvrouw Emmy met iedereen had zich verspreiden tussen de mensen die aanwezig zijn.
Artsen, verpleegkundigen en verzorgenden zullen naar verwachting steeds vaker te maken krijgen met de situatie waarin een patiënt bewust wil stoppen met eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen. Zorgverleners hebben behoefte aan kennis om deze patiënten en hun naasten goed voor te bereiden, te begeleiden en adequate palliatieve zorg te geven. Eerder organiseerde Carend een webinar over dit onderwerp.Terugkijken kan hier.