Per heden zijn de herziene richtlijnen 'Angst' en 'Depressie' in de palliatieve fase gepubliceerd. In het voorjaar zal Carend met een webinar over dit onderwerp komen, waaraan de voorzitters van de richtlijncommissies hun medewerking verlenen.
Angst
Als patiënten in de palliatieve fase komen is het begrijpelijk dat dit gepaard gaat met angst ten gevolge van de ingrijpende veranderingen die deze fase met zich meebrengt. Ook bestaat soms het onterechte idee dat angst in de palliatieve fase niet behandelbaar is. Angst is in het dagelijks leven een normale reactie op dreigend gevaar. Een ongeneeslijke ziekte is een dreiging die onzekerheden en ingrijpende veranderingen in het leven met zich meebrengt. Wanneer duidelijk wordt dat de ziekte niet meer geneest en patiënten en naasten zich realiseren dat het einde nadert, spelen angsten voor het komende lijden en het verlies van autonomie en waardigheid vaak een rol. De richtlijn bevat informatie over angst in de palliatieve fase, de mogelijke oorzaken, diagnostiek, behandeling en het biedt handvatten voor hoe ermee om te gaan.
Depressie
Als genezing niet meer mogelijk is bij een patiënt en het overlijden (op afzienbare termijn) onvermijdelijk is, dan vraagt dat een grote aanpassing van de patiënt. Dit brengt vaak verdriet, angst en/of somberheid met zich mee. Ook al zijn sombere gevoelens in deze fase voor de hand liggend, toch wordt nogal eens over het hoofd gezien dat de somberheid ook pathologische vormen kan aannemen en dat de patiënt een aanpassingsstoornis of een depressieve stoornis kan ontwikkelen. De richtlijn bevat informatie over het hele spectrum van depressie in de palliatieve fase en hoe hier als zorgprofessional mee om te gaan.
Aandachtspunten in de nieuwe richtlijn
In de richtlijn Angst in de palliatieve fase is aandacht voor de signalering en behandeling van angst in de palliatieve fase. Dit zijn een aantal adviezen voor zorgverleners die in de richtlijn staan:
- Bied tijd en ruimte om stil te staan bij gevoelens van angst en depressie.
- Bevraag actief op angstklachten.
- Verwijs bij signalen van angst en depressie door naar geschikte hulp.
- Verwijs door naar lotgenotengroepen, bijvoorbeeld van patiëntenorganisaties.
- Informeer over de mogelijkheid van medisch psychologen en verwijs indien van toepassing door naar psychiaters en psychosociale hulpverlening.
- Bied eventueel (rustgevende) medicatie aan.
Meer weten?
De nieuwe richtlijnen staan op Pallialine bij Angst - Richtlijnen Palliatieve zorg (palliaweb.nl)en Depressie - Richtlijnen Palliatieve zorg (palliaweb.nl). I
n de app PalliArts, die gratis te downloaden is voor Android en iOS, is een samenvatting van de richtlijnen te vinden, net als in de webshop van IKNL Samenvattingskaart richtlijn Angst - IKNL, Samenvattingskaart richtlijn Depressie - IKNL.
Meer informatie over de onderwerpen angst en depressie in de palliatieve fase en ondersteunende middelen zijn te vinden op de themapagina’s over angst en depressie op Palliaweb. Informatie patiënten en naasten over dit onderwerp is te vinden op de website van Overpalliatievezorg:
Voor de richtlijn Angst in de palliatieve fase is er ook een beslisboom ontwikkeld. Deze is te vinden op Palliaguide.nl.
'De Schreeuw' van Edvard Munch
Bron: IKNL, Palliaweb.