Vanaf welk moment mag je de nabestaanden condoleren? [VRAAG!]

Auteur: Jolet Plomp en Jennifer Bergkamp
10.12.2024
Vanaf welk moment mag je de nabestaanden condoleren? [VRAAG!]
Auteur: Jolet Plomp en Jennifer Bergkamp
10.12.2024

In de rubriek 'VRAAG!' beantwoorden we vragen over palliatieve zorg van jullie, onze lezers. Bij iedere vraag kijken we wie deze binnen ons team het beste kan beantwoorden.

VRAAG!

Vanaf welk moment mag je de nabestaanden condoleren? Is dat na de schouw? Is dat ergens vastgelegd?

Han, vrijwillger

Antwoord:

De dood kan formeel alleen worden vastgesteld door de behandelend arts; als die twijfelt aan een natuurlijke dood komt er een schouwarts. Verpleegkundigen die bij het sterven zijn zeggen wel dat iemand is overleden maar kondigen ook aan dat er een arts komt voor de overlijdensverklaring. Zij mogen de overledene niet verplaatsen en verzorgen zolang die verklaring er niet is. Dit staat in de Wet op de Lijkbezorging.

In de regel leren verpleegkundigen dat ze niets moeten ondernemen voordat die arts is geweest. Ze mogen bijvoorbeeld ook niet de familie bellen om het overlijden te melden. Vrijwilligers doen er verstandig aan deze zelfde regels aan te houden. Voor de nabestaanden gelden deze regels natuurlijk niet, zij zijn vrij om anderen te bellen.

Formeel mogen een verpleegkundige en een vrijwilliger dus ook niet condoleren voordat de arts de dood heeft vastgesteld. In de praktijk is het trouwens ook om andere redenen wel goed als professionals even wat afstand houden na het overlijden. De nabestaanden kunnen dan even rustig verwerken wat er is gebeurd. Pas na een tijdje komt, wel of niet uitgesproken, de vraag op: ‘Wat nu? Hoe gaat het verder?’. Als de overlijdensverklaring er is, kan het condoleren een goeie overgang zijn om weer met de nabestaanden in gesprek te gaan. Maar los van alle regels: volg je gevoel over wat de nabestaanden nodig hebben.


Heb jij ook een vraag over palliatieve zorg? We lezen het graag. Mail je vraag naar redactie@carend.nl met ‘vraag’ als onderwerp


Mireille
Nuance hierop: Iedereen mag de dood vaststellen, maar alleen een arts mag vaststellen of het een natuurlijke of onnatuurlijke dood is en een uitspraak doen over de doodsoorzaak. Jullie schreven eerder hier al over: “ Over het vaststellen (constateren) van de dood is niets bij wet geregeld: dat mag in feite iedereen doen. Wel is het natuurlijk zo dat een dergelijke constatering hand in hand gaat met verantwoordelijkheid over het staken van een reanimatie of het niet meer starten van zorg. In handboeken EHBO of in het leger wordt wel eens gesteld dat iedereen de dood mag vaststellen als hoofd en romp gescheiden zijn, maar hierover is niets in de wet terug te lezen. De wet heeft wél vastgelegd dat ieder lichaam zo spoedig mogelijk na (vaststellen van) overlijden onderzocht moet worden door een arts. De wet schrijft voor dat de doodsoorzaak moet worden vastgesteld door een arts. Deze geeft dan een verklaring van overlijden af en die verklaring mag alleen door een arts afgegeven worden. Als er verdenking is op een niet-natuurlijke doodsoorzaak, wordt het lichaam door de gemeentelijk lijkschouwer onderzocht.”
Log in om reacties te plaatsen