Zijn zoon zit op een krukje naast het bed. Zijn hand klemt zich stevig om die van zijn vader, die zacht snurkend ademt.
Vanmiddag is de huisarts geweest en is er palliatieve sedatie gestart. Het ziekteproces is ongelooflijk snel gegaan. Twee weken geleden liep zijn vader nog zijn dagelijkse rondje door het dorp en nu ligt hij hier, in zijn laatste dagen.
Zijn zus komt vanuit de keuken de kamer binnen. ‘Ik weet niet of ik het kan hoor!’ roept ze. Ze doelt op het waken bij hun vader. ‘Wil je vertellen wat je bezighoudt?’ vraag ik haar. ‘Ik vind het doodeng…’ zucht ze. Alles is zo snel gegaan dat er nauwelijks tijd is geweest om het samen te bespreken, om uitleg te geven, om stil te staan. ‘Zullen we er even met elkaar over praten?’ stel ik voor. We nemen rustig door wat er in de stervensfase kan gebeuren en wat daarbij komt kijken. We bespreken dat het gezicht spitser kan worden, de ademhaling reutelend of onregelmatig kan klinken, dat het lichaam kouder aanvoelt en de kleur kan veranderen. Het is confronterend maar het helpt om te weten wat je kunt verwachten. Ik geef aan wie ze kunnen bellen als er iets is en bespreek de mogelijkheid van nachtzorg of vrijwilligers, mocht daar behoefte aan zijn.
‘Dus eigenlijk hoeven we er alleen maar te zijn… zoals we altijd al waren?’ zegt de zoon, zijn hand nog steeds op die van zijn vader. Ik knik. Hij kijkt zijn zus aan, die zijn blik vasthoudt: ‘Dit is wat we nog voor hem kunnen doen. Hij was er ook altijd voor ons.’
De volgende middag kom ik via de achterdeur binnen. Aan de keukentafel zitten broer en zus met fotoboeken en een notitieboekje voor zich uitgespreid. Ze praten over vroeger en over de herinneringen. Samen blikken ze terug op het leven van hun vader maar ook dat van hun. Onlosmakelijk verbonden. ‘Kijk eens, Eva,’ zegt de zoon. ‘Hier schrijft papa over hoe hij bij het sterfbed van zijn eigen vader zat… hij deed dit dus ook.’ We praten er nog een poosje over door, met op de achtergrond het zachte reutelende ademgeluid van hun vader.
‘Ik ben blij dat we dit kunnen doen’ zegt de zoon terwijl hij zijn zus met een vleugje trots aan kijkt. ‘Het is intens, maar dit… dit brengt ons nog dichter bij elkaar.’ zegt zijn zus zacht.
In stilte zitten we even zo.
‘Hij was er vanaf het begin van jullie leven, en nu zijn jullie er tot het eind voor hem. Dat is jullie liefde’ sluit ik af.
Eva Koenraadt is verpleegkundige in de wijkzorg. Ze publiceert verhalen op haar facebooksite , vaak over de vastlopende situatie in de (terminale) thuiszorg, waar tekorten zijn in personeel en problemen met de beschikbaarheid doordat deze zorg niet altijd volledig vergoed wordt.
Op vier september 2025 organiseert Carend in samenwerking met Agora het congres 'Connecting Communities: Leven tot het laatst - Dat doe je samen!' Hét congres waar zorg, het sociaal domein en de zorgzame samenleving elkaar ontmoeten. Dit jaar staan verbinding en samenwerking centraal: hoe kunnen zorg, het sociaal domein en gemeenschappen samen mensen in hun laatste levensfase optimaal ondersteunen? Meer informatie en inschrijven? Klik hier