Soms zijn er momenten in mijn werk als zorgverlener die ik voor altijd met me meedraag. Momenten waarin ik voel dat ik niet alleen een rol vervul, maar echt deel uitmaak van iets groters een cirkel van liefde, afscheid en menselijkheid.
Mijn eerste keer dat ik verantwoordelijk ben voor een dubbele 24-uurs terminale zorg, is zo’n moment. Wat begint als een werkopdracht – begeleiding van de twee laatste dagen - wordt een ervaring die me diep raakt en me nooit meer loslaat.
Op een dag in mei word ik toegewezen aan een familie. De zorg is voor een 90-jarige man in zijn laatste levensfase, omringd door zijn 92-jarige vrouw en hun zeven kinderen. Vanaf het eerste moment voel ik een bijzondere connectie met deze meneer. Er is meteen een klik. Een warmte die bijna tastbaar is zodat zelfs zijn vrouw mij erop attendeert. Ze ziet het aan haar man en op de manier hoe hij en ik naar elkaar kijken. Iedereen is zo betrokken en liefdevol dat ik me ondanks de omstandigheden welkom en thuis voel.
Aan het begin van de tweede avond kookt de familie samen. Er wordt gelachen, gehuild, herinneringen worden gedeeld. De keuken vult zich met allerlei geuren, stemmen en liefde.
Wat mij raakt is hoe meneer, ondanks zijn broze gezondheid, zichtbaar geniet. Voor de laatste keer samen eten met zijn vrouw en kinderen, genieten van het moment en de kleine dingen - iets wat onbetaalbaar is.
Na het eten komt het moment om meneer naar bed te begeleiden. Maar hij wil eigenlijk nog één keer koffiedrinken samen. Nog even in de keuken zitten, tussen zijn dierbaren. En zo zitten we daar, samen, in stilte en in woorden. Een moment dat zo eenvoudig is, maar zoveel betekenis heeft.
Als het tijd is om de palliatieve sedatie te starten, voel ik een brok in mijn keel. Ik ben een buitenstaander in een intiem moment, een vreemde die het einde zal begeleiden. Maar zo voelt het niet. De familie omarmt mij alsof ik erbij hoor. Meneer geeft me een knuffel en een kus op de wang en bedankt me dat ik in zijn laatste dagen in zijn leven ben binnengestapt. Zijn stem is zacht, maar zijn woorden raken me diep.
Het hele gezin staat rond zijn bed. Het is een moment van intens afscheid, maar ook van rust. Tranen vloeien, handen worden vastgehouden, blikken spreken. En ergens in die stilte ligt een diepe vrede. Dankbaarheid. Liefde.
Wat ik vandaag meemaak, overstijgt de grenzen van zorg. Het is een les in verbondenheid, in het belang van nabijheid, in de kracht van een eenvoudig kopje koffie. Deze familie laat me toe in hun meest kwetsbare moment en geeft mij het vertrouwen om er echt helemaal bij te zijn. Het is een eer om hen bij te staan, en ik ben dankbaar dat ik deel mag uitmaken van hun laatste herinneringen samen. Deze ervaring draag ik voor altijd met me mee als zorgverlener, maar vooral als mens.
Op woensdag 5 november vindt het congres 'Zorg in de stervensfase" van Carend plaats in het Beatrixtheater in Utrecht. Dit evenement biedt artsen, verpleegkundigen, vrijwilligers, studenten en alle geïnteresseerden de kans om alles te leren over zowel formele als informele zorg in de laatste levensfase. Het congres belicht nadrukkelijk alle vier de domeinen van palliatieve zorg, met dit jaar speciale aandacht voor rouw en nazorg met presentaties van Carlo Leget, Jacob van Wielink en Manu Keirse. Meer informatie? Klik hier