Het is vandaag Moederdag. Het is nog vroeg maar het zonlicht schijnt door de kieren van de gordijnen. Het belooft een mooie dag te worden en ik trek mijn dochtertje nog wat dichter tegen mij aan. Haar krulharen kietelen tegen mijn neus en ik ruik de shampoo waarmee ik haar haren heb gewassen. Ze draait zich om en slaat haar armen om me heen. Ze is wakker en kijkt me met grote ogen aan. We liggen zo dicht tegen elkaar aan dat onze neuzen elkaar raken. ‘Mama, is het Moederdag vandaag?’, vraagt ze. Mijn zoontje, die vannacht ook bij mij geslapen heeft, antwoordt: ‘Het is altijd Moederdag, alleen vandaag geven we een cadeautje’. Ze hebben geen idee dat wakker worden met hen voor mij het grootste cadeau is.
Elk jaar denk ik terug aan Mandy. Ze had niet alleen uitgezaaide borstkanker, maar ook twee prachtige kinderen van vier en zes jaar oud. Ze was jong, nog geen 27 jaar oud en woonde alleen. Mij was gevraagd haar wonden te verzorgen na een borstamputatie. Nog voordat ik aanbelde, werd de deur opengegooid. Grote blauwe ogen keken mij aan. Voor me stond een prachtige, kleine, smalle vrouw met krullen in het haar en sproetjes op haar neus. Haar uiterlijk paste niet bij de peuk in haar mond en haar grove taalgebruik. Ze schold vanwege de pijn die ze voelde. Met een harde stem gaf ze aan dat ik haar kon volgen en ze slofte voor me uit richting de woonkamer. Ze plofte neer op de bank en pakte iets wat ik herkende als een joint. Mandy lachte naar me terwijl ze zei: ‘Medicinale wiet, maar wel op eigen recept, want die wietolie doet geen shit.’ Het is niet aan mij om mensen van wat voor middelen af te houden, maar ik vroeg haar wel om niet te roken in mijn aanwezigheid. Snel maakte ze haar peuk uit en legde de joint weg.
Toen ik rondkeek, zag ik spullen in de woonkamer staan die ik zelf ook in mijn huis had staan. Een keukentje, spelletjes, tekeningen op de kasten, knutselwerkjes op het dressoir en knuffels op de bank. Onze kinderen bleken even oud te zijn. Ik vroeg haar naar haar kinderen en alle hardheid die ik eerder ontmoette verdween. Met liefde sprak ze over haar zoontjes. Er kwam ook verdriet los. Ze wist dat ze niet meer beter kon worden, maar ze wilde leven. Ze kon haar kinderen niet achterlaten. Met de weken die volgden, volgde ook het vertrouwen. Ik kwam niet meer voor de wonden, die al genezen waren, maar voor wonden die veel dieper gingen. Over afscheid nemen van het leven. Mandy was koppig en wilde verder geen hulp. Ik was het korte lijntje met de huisarts en andere instanties die we inschakelden ter ondersteuning. Ze vroegen mij of de situatie voor de kinderen veilig was. Met heel mijn hart kon ik zeggen dat het veilig was. Was het een ideale situatie? Nee. Kon er zoveel meer? Ja. Maar Mandy vervulde haar rol als moeder met hart en ziel. Van haar laatste geld kocht ze carnavalskleding, waarmee ze ondanks weinig energie toch herinneringen wilde maken. En ondanks de hevige pijn, bracht ze haar jongens elke ochtend naar school en stond tussen de onwetende, roddelende moeders op het schoolplein als ze de kinderen weer ophaalde. Ze cijferde zichzelf weg, wilde haar achteruitgang niet onder ogen zien en was bang dat de jeugd- en gezondheidsinstanties haar kinderen zouden afnemen. Ze was verslaafd aan oxycodon, maar beschermde haar kinderen als een moederleeuw. Alles en iedereen stootte ze af. Alleen de kinderen waren belangrijk. De deur ging voor niemand meer open. Ook mij sloot ze op den duur buiten. Ik weet dat ze thuis gestorven is, alleen en met veel pijn. Het breekt mijn verpleegkundige hart. Hoe het nu met de jongens gaat? Ik weet het niet. Ik hoop dat zij zich Mandy herinneren zoals ik haar zag, als een moederleeuw. Voor mij het symbool voor wat moederschap echt inhoudt.
Ontroerd knuffel ik met mijn kinderen. Ik bedank hen met een dikke kus op hun wang en voorhoofd, voor de mooie knutselwerkjes en gedichten die ze op school hebben gemaakt en die ze uit hun hoofd hebben geleerd. Ze kijken me stralend aan en wippen enthousiast op en neer op het matras van het bed. Soms klaag ik over drukte, slecht slapen, het op en neer taxiën en overal te laat komen, maar als ik aan Mandy denk die geen dag meer mama kan zijn, dan ben ik dankbaar dat het voor mij elke dag Moederdag is.
Foto: i-Stock