Op 4 september vindt het derde congres Connecting Communities plaats, georganiseerd door Carend, Agora, BPSW en PZNL. Dit keer staan verbinding en samenwerking centraal: hoe kunnen zorg, het sociaal domein en gemeenschappen samen mensen in hun laatste levensfase optimaal ondersteunen? Als de medische wereld zijn grenzen bereikt, wordt duidelijk wat écht telt: een mensgerichte benadering, waarin alle betrokkenen samen optrekken.
Waarom dit congres?
De behoefte aan palliatieve zorg en ondersteuning groeit. Mensen leven langer met complexe aandoeningen en hebben vragen die verder gaan dan medische zorg alleen. Het draait daarbij steeds meer om kwaliteit van leven, om sociale en emotionele steun, om zingeving en omringd worden door een zorgzame gemeenschap. Niet alleen voor hen, maar ook voor hun naasten.
Dat vraagt om andere manier van kijken waarbij de mens centraal staat; een sociale benadering. Én het vraagt om een fundamenteel andere manier van organiseren: integraal, domeinoverstijgend en in verbinding met elkaar; zorg, het sociaal domein én de zorgzame gemeenschap.
Hoe organiseren we die samenwerking nu op een manier die goed aansluit op de wensen en behoeften van de mensen om wie het gaat? Hoe vind je elkaar? Hoe start je de samenwerking? Hoe sluit je aan bij bestaande initiatieven? Hoe overbrug je verschillen in taal en benadering, zodat je elkaar écht begrijpt?
Wat levert dit congres je op?
We bieden je inspiratie en praktische handvatten om de samenwerking vorm en inhoud te geven.
- Ontdek hoe je verder kijkt dan je eigen werkveld, hoe je samen kunt werken en wat samenwerking op kan leveren.
- Krijg inzicht in hoe de ‘zorgzame samenleving’ zich ontwikkelt door o.a. voorzorgcirkels.
- Leer wat écht nodig is om effectief te verbinden: kennen en begrijpen we elkaar voldoende?
Voor wie?
Voor professionals en vrijwilligers in zorg en het sociaal domein, beleidsmakers én iedereen die betrokken is bij informele zorg en zorgzame gemeenschappen.
Inschrijven?
Hier vind je de inschrijvingspagina.
Accreditatie
Deze wordt aangevraagd bij ABAN, V&VN, VSR, NVvPO, SKGV en Registerplein.
Wat kun je verwachten?
Het plenaire programma biedt een scherpe blik op de toekomst: waarom is verandering nodig, wat staat ons te wachten en wat zien we nu al gebeuren? Met:
- Jan Rotmans, hoogleraar duurzaamheid en transities, neemt ons mee in de wereld van transities en legt de link naar de zorg.
- Jan Smelik, algemeen coördinator Nederland Zorgt voor Elkaar en Austerlitz Zorgt, laat zien hoe de zorgzame gemeenschap zich ontwikkelt, welke initiatieven er bestaan en ontstaan.
- Otwin van Dijk, voorzitter raad van bestuur Slingeland Ziekenhuis en oud-burgemeester Oude IJsselstreek, deelt zijn inzichten in de samenwerking tussen de domeinen: waar schuurt het, waar liggen kansen en wat helpt écht?
- Sander de Hosson en Iris van Bennekom als dagvoorzitter
Schrijf je in voor 2 van de 6 interactieve deelsessies. Verdiep je bijvoorbeeld in Voorzorgcirkels, verbindende communicatie en Positieve Gezondheid. Kom meer te weten over hoe je samenwerkingsprojecten oppakt. Leer van de ervaringen van Breda en Elsloo die de samenwerking tussen zorg en sociaal domein verbreden en verdiepen met een cultuursensitieve aanpak.
Je hoeft niets te missen want na het congres ontvang je een digitale goodiebag met samenvattingen van alle sessies.
Schrijf je in!
Wil je zeker zijn van je plek? Schrijf je nu in en neem een collega mee uit een ander domein, de informele zorg of de zorgzame gemeenschap. Want als we er samen voor staan, zullen we ook samen moeten leren. Hier kan je je inschrijven.
Sprekers
Laat je inspireren door Jan Rotmans, Otwin van Dijk, Jan Smelik, Anne Goossensen, Machteld Huber, Sander de Hosson, Iris van Bennekom en anderen en ontdek hoe je zelf ook aan de slag kunt gaan.
Connecting Communities 2024 – Inspiratie
Bekijk alvast de beelden en verhalen van het congres Connecting Communities in juni 2024, hét congres over de sociale benadering van palliatieve zorg: “Het vermogen om voor elkaar te zorgen.”
Programma Connecting Communities Congres 4 september
12.15 entreebalie open
13.00 start / welkom
13.10 – 13.40 Plenaire lezing Jan Rotmans
13.40 – 14.10 Plenaire lezing Jan Smelik
14.10 – 14.40 Pauze
14.40 – 15.30 Deelsessies ronde 1
15.40 – 16.30 Deelsessies ronde 2
16.40 – 17.00 Afsluitende plenaire sessie met Otwin van Dijk
Locatie: Hotel Van der Valk te Vianen
Kosten € 99,50 inclusief thee, koffie, fris en versnaperingen.
Het congres Connecting Communities is een samenwerking van Carend, Agora, BPSW, Stichting PZNL en het Nationaal Programma Palliatieve Zorg II.
13.10 uur - 13.40 uur Plenaire lezing Jan Rotmans: De wereld van transities en de verbinding naar de zorg
In het huidige zorgsysteem staan niet de mens centraal, maar de grote zorgbedrijven. Het is bureaucratisch, complex en gedreven door efficiency en rendement. Wat nodig is, is de omslag naar een zorg waarbij de mens weer centraal staat: van rendement naar rendemens. Op basis van vertrouwen, aandacht en tijd, waarbij preventie centraal staat.
Prof. Dr. Ir. Jan Rotmans is een internationale autoriteit op het gebied van transities en duurzaamheid, biedt overheden, bedrijven en bovenal jou – het individu – de oplossing voor de chaos en crises die wij allemaal voelen.
Hij pleit voor 11 transities om onze maatschappij en zo de wereld leefbaar te houden. Voorbij de angst voor verandering. Hij laat zien wat juist wél kan en wat het oplevert. Niet alleen met je hoofd, maar ook met je hart.
Lees meer over Jan Rotmans
13.40 - 14.10 uur Plenaire lezing Jan Smelik - De kracht van Zorgzame Gemeenschappen
Zorgzame gemeenschappen kunnen een rol spelen in het ondersteunen van mensen, ook in de laatste fase van hun leven. In een tijd waarin kwetsbaarheid en afhankelijkheid toenemen, biedt een betrokken gemeenschap warmte, troost en praktische hulp. Dit gaat verder dan alleen professionele zorg; het omvat ook buren, vrienden, vrijwilligers en lokale bewonersinitiatieven die samen bijdragen aan een menswaardige en liefdevolle omgeving. Denk aan initiatieven zoals zorgcoöperaties, hospices, voorzorgcirkels en laagdrempelige ontmoetingsplekken waar mensen steun bij elkaar vinden.
Voor mensen in hun laatste levensfase is het van grote waarde om zich gehoord en gezien te voelen. Sociale verbondenheid kan gevoelens van eenzaamheid verminderen en bijdragen aan emotioneel welzijn. Kleine gebaren, zoals een luisterend oor, hulp bij dagelijkse taken of gewoon een hand vasthouden, maken een groot verschil. Daarnaast ondersteunen zorgzame gemeenschappen ook mantelzorgers. De zorg voor een dierbare kan fysiek en emotioneel zwaar zijn. Wanneer de gemeenschap samenwerkt, ontstaat er een netwerk dat de druk verlicht en ruimte biedt voor rust en veerkracht.
Jan Smelik is algemeen coördinator Nederland Zorgt voor Elkaar en oprichter Austerlitz Zorgt.
Lees meer over Jan Smelik.
16.40. -17.00 uur Afsluitende plenaire lezing Otwin van Dijk - Waar schuurt het, waar liggen kansen en wat helpt echt?
Waar schuurt het?
Het sociaal domein kent talloze regels en structuren die samenwerking soms eerder belemmeren dan bevorderen. De uitdaging ligt in het vinden van een balans tussen beleid en de realiteit van professionals en bewoners.
Waar liggen kansen?
Door lokaal maatwerk en een integrale aanpak ontstaat ruimte voor innovatieve oplossingen die beter aansluiten bij de behoeften van de gemeenschap. Vertrouwen geven aan professionals en bewoners speelt hierin een sleutelrol.
Wat helpt echt?
Minder regels, meer menselijke maat en een bredere blik op inclusie en toegankelijkheid zorgen voor een effectiever sociaal domein. Ervaringsdeskundigheid en co-creatie vormen belangrijke bouwstenen om de verbinding tussen zorg, welzijn en participatie te versterken.
Lees meer over Otwin van Dijk
Deelsessies
Deelnemers kunnen zich inschrijven voor twee van de zes interactieve deelsessies. Lees een uitgebreide beschrijving van al deze deelsessies hier.
1. Deelsessie Samenwerken in de praktijk: hoe dan?
Wil je meer weten overhoe je duurzame samenwerking kunt starten? Hoe je begint, wat je beter wel en niet kunt doen, wat het je op kan leveren, welke methodieken je kunt gebruiken en hoe je hierbij ondersteund kunt worden? Kom dan naar deze sessie verzorgd door Agora.
Mensen in de palliatieve fase en hun naasten hebben te maken met diverse professionals en vrijwilligers uit verschillende werelden, die elkaar in de praktijk met kleine stappen beter leren kennen en waarderen.
‘We hebben niet de capaciteit om die doelgroep (van palliatieve zorg) echt goed te betrekken in het welzijnsaanbod, vaak omdat dit extra begeleiding vraagt is mijn gevoel’.
‘Oh, gaat het over die doelgroep, maar dat is meer de helft van mijn cliënten.’Zomaar twee uitspraken van professionals werkzaam in het sociaal domein die illustreren dat palliatieve zorg ook met beeldvorming en aannames te maken heeft.
Agora begeleidde de afgelopen jaren diverse samenwerkingstrajecten, van pionieren in proeftuinen tot het creëren van duurzame samenwerkingen op het gebied van palliatieve zorg en ondersteuning. We zien dat zorg- en welzijnsprofessionals elkaar steeds beter vinden en samen ontdekken hoe ze mensen in de palliatieve fase optimaal kunnen ondersteunen.
Dit levert waardevolle inzichten op.In deze sessie deelt Sandrina Sangers (adviseur bij Agora) ervaringen en lessen:
- Waarom en hoe start je een samenwerkingsproject?
- Hoe groot of klein pak je het aan?
- Welke methodieken kun je inzetten?
- Wat zijn valkuilen?
- Hoe zit het met financiering?
Daarnaast vertelt een deelnemer uit de proeftuin hoe samenwerking in de proeftuin op een natuurlijke manier ontstond en perfect aansloot op bestaande initiatieven. En hoe dit invloed heeft gehad op een andere benadering van het dagelijks werk.
Wil je zelf aan de slag gaan met samenwerking over de domeinen heen voor mensen in de laatste levensfase? We bespreken hoe nieuwe projecten gefaciliteerd en ondersteund kunnen worden, ook financieel, via een leerwerkplaats.
2. Deelsessie Elsloo: van zorgnetwerk naar community
In deze sessie wordt besproken hoe het zorgnetwerk Elsloo (Zuid-Limburg) zich heeft ontwikkeld van een samenwerkingsverband van zorg- en welzijnsorganisaties naar een bredere gemeenschap die proactieve zorgplanning omarmt.
In het zorgnetwerk Elsloo (Zuid-Limburg) werken zorg- en welzijnsorganisaties samen om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen en daar ook te kunnen overlijden. De samenwerking breidt langzaamaan uit naar vrijwilligers en de gemeenschap. Hoe wordt invulling gegeven aan proactieve zorgplanning in deze samenwerking? Wat komt hierbij kijken? Hoe wordt dit ervaren door de brede eerste lijn, door sociaal werkers en waar hebben bewoners behoefte aan? Wat zijn de nieuwste inzichten?
##WeDid: Wat we leerden van de samenwerking tussen zorg- en welzijnsprofessionals …….
##WeWillDo: Onze dromen voor de palliatieve zorg in het Zorgnetwerk Elsloo.
Zorgnetwerk Elsloo werd meer dan 10 jaar geleden opgericht om de gezondheid en het welzijn van alle (kwetsbare) ouderen te bevorderen. In de loop der jaren zijn verschillende initiatieven en projecten ontwikkeld, die eerst de samenwerking tussen zorgprofessionals versterkten. Gaandeweg sloot ook het sociaal domein zich hierbij aan. Inhoudelijk werd er een interprofessionele leergemeenschap opgezet.
In 2030 zal het aantal ouderen van 75 jaar en ouder in Elsloo zijn verdubbeld ten opzichte van 2010. Dit vergroot de vraag naar palliatieve zorg. Uit een behoefte-inventarisatie in Elsloo komen de volgende aandachtspunten naar voren: er ontbreekt een proactieve zorgplanning met een gezamenlijk leef-, zorg- en welzijnsplan, en er is geen ‘verbindende schakel’ (centrale contactpersoon) waar ouderen in de palliatieve levensfase en hun mantelzorgers terecht kunnen. Om hierop in te spelen, is het project ‘Partners in Palliatieve Zorg: Integrale Proactieve Zorgplanning met een Centrale Contactpersoon’ gestart.
Tijdens deze interactieve sessie delen Albine, Jolanda en Loes de opstart en ontwikkeling van het Zorgnetwerk Elsloo tot nu toe. Zij zullen de ervaringen van de zorg- en welzijnsprofessionals in het Zorgnetwerk Elsloo gebruiken om op een interactieve manier aan de hand van stellingen en videoclips knelpunten, zorgen en goede voorbeelden uit te wisselen.
In het huidige ‘Partners in Palliatieve Zorg’ project richten zij zich op de samenwerking tussen zorg- en welzijnsprofessionals en informele hulpverleners (gemeenschapsnetwerk). Zij delen de ervaringen van kwetsbare ouderen, mantelzorgers en zorg- en welzijnsprofessionals. Hierbij is vooral aandacht voor hoe bewoners en informele hulpverleners dit zien en ervaren.
Eén van de belangrijkste lessen die zij hebben geleerd, is dat samenwerking begint met elkaar leren kennen en waarderen. Het samenwerken aan inhoudelijke thema’s die direct relevant zijn voor de zorg voor eigen patiënten, is daarbij onmisbaar.
3. Deelsessie ‘Positieve gezondheid’ in de laatste levensfase - Machteld Huber
Een sociale benadering van palliatieve zorg staat voor integrale zorg en ondersteuning die de mens als geheel ziet, vanuit vier dimensies, lichamelijk, psychisch, sociaal en zingeving. Positieve Gezondheid heeft eeen vergelijkbare benadering en steekt in op zes dimensies. Machteld Huber werkte de brede benadering van Positieve Gezondheid uit tot een praktische vorm voor de laatste levensfase, die zij ‘De laatste 1000 dagen, of hoe word je goed oud?’ noemt. In deze sessie verkent zij met ons of deze inhoud de samenwerking tussen zorg en sociaal domein inhoudelijk zou kunnen versterken.
Door ‘Positieve Gezondheid’ positief loslaten in de laatste 1000 dagen
Mensen zijn niet hun aandoening. Toch focussen we daar in de zorg doorgaans wel op. Alle aandacht gaat uit naar de klachten en gezondheidsproblemen en hoe we die kunnen oplossen. Positieve Gezondheid kiest een andere invalshoek. Het accent ligt niet op ziekte, maar op mensen zelf, op hun veerkracht en op wat er nog wél kan en het leven betekenisvol maakt. Deze benadering is een aanvulling op de gebruikelijke zorg en dringt steeds meer door in de huisartsenspreekkamers, IPSO-centra en raakt sterk aan de sociale benadering dementie (Tao of Care) en de sociale benadering van palliatieve zorg (Agora). Ook sociaal werkers gebruiken het steeds vaker. De uitwerking van Positieve Gezondheid in ‘De laatste 1000 dagen’ blijkt door ouderen goed ontvangen te worden en wordt door hen beschreven als ‘taboes doorbrekend’ en ‘dit gaat over positief loslaten’.
In deze sessie presenteert Machteld Huber de inhoud en is er ruim tijd voor interactie. Kan dit de sociale benadering van palliatieve zorg en ondersteuning versterken? Hoe relateert dit aan de vier dimensies en hoe kan Positieve Gezondheid wellicht helpen om de verbinding tussen zorg en welzijn te vergemakkelijken?
4. Deelsessie Voorzorgcirkels als perspectief voor een zorgzame samenleving
Een inhoudelijke verdieping op de zorgzame gemeenschap in de vorm van Voorzorgcirkels. Wat zijn voorzorgcirkels? Waar kun je ze vinden? Hoe kun je deze bewonersinitiatieven stimuleren en faciliteren? Willemijn Krol gaat hier graag met je over in gesprek tijdens deze sessie.
Voorzorgcirkels als perspectief voor een zorgzame en verbonden samenleving voor iedereen.
Toenemende vergrijzing, krapte van medewerkers in de zorg, stijgende zorgkosten, ouderen die hun laatste jaren in eenzaamheid slijten. Toch ziet de optimist in Willemijn Krol een hoopvolle kant: “Als systemen vastlopen, zijn wij als mensen zelf, en met elkaar als samenleving, de enigen die het tij kunnen keren. Ik zie Voorzorgcirkels als lonkend perspectief naar een zorgzamere samenleving, waarin iedereen weer mee kan doen. Waarbij we elkaar over en weer helpen en als het nodig is voor elkaar zorgen. Waarbij ieder mens betekenisvol kan bijdragen. Geen groots en meeslepend gedachtegoed maar gewoon ‘doen’. In al zijn eenvoud en echtheid de relatie aangaan met de mensen die om je heen wonen. Waar het leven veel meer waarde krijgt als je naar elkaar omziet vanuit de overtuiging dat je samen verder komt dan ieder alleen.’
Voorzorgcirkels zijn een concrete manier om vorm te kunnen gaan geven aan zorgzaam samenleven. Een aanpak bovendien die begint bij- en alleen kan bestaan met mensen, burgers, inwoners zelf. Logisch dat Nederland Zorgt voor Elkaar, het landelijk netwerk van bewonersinitiatieven in welzijn, wonen en zorg, het concept heeft omarmd en mensen die ermee aan de slag willen, wil steunen.
Ben je benieuwd wat Voorzorgcirkels zijn? Vraag je je af waarom ze nodig zijn? Of waarom ze niet vanzelf ontstaan? In deze deelsessie gaat Willemijn aan de hand van 12 praktische (tegeltjes)wijsheden in gesprek over Voorzorgcirkels. Doe je mee?
5. Deelsessie 'Breda: naar interculturele en passende zorg'
Sociaal werkers en zorgverleners krijgen steeds vaker te maken met mensen met een andere culturele achtergrond. Hoe bereiken we hen en wat is voor hen de juiste zorg en ondersteuning? In Breda is een breed en verdiepend project SAMEN gestart dat zich hierop richt. Leer van de eerste inzichten vanuit de wijkverkenning en de proeftuin die dit voorjaar lopen en hoe je dit in jouw situatie kunt toepassen.
Samenwerken en verbinding in de wijk: interculturele en passende zorg in de laatste levensfase (SAMEN)
Het project SAMEN (ZonMw) in de wijk Hoge Vucht (Breda) richt zich op het versterken van de samenwerking en verbinding tussen formele en informele zorg en ondersteuning voor mensen met een migratieachtergrond met ongeneeslijke ziekten/ ouderdomsziekten en hun naasten.
Jolanda van Omme (projectleider), Anouk Vrins (coördinator vrijwilligers), Lemia Elhadoutti en Fatima Lammou (beide inwoners van de wijk Hoge Vucht) gaan in deze interactieve sessie in gesprek met je over het hoe en waarom van een wijkgerichte cultuursensitieve en cultuurspecifieke aanpak van zorg en ondersteuning.
Je krijgt onder andere een inkijkje in de uitkomsten van de wijkverkenning die is gedaan met wijkverpleegkundigen, hospicemedewerkers, apothekers, opbouwwerkers, geestelijk verzorgers, WMO-consulenten, vrijwilligers (zoals VPTZ, vrijwilligersorganisatie, Moskee), mantelzorgondersteuning, inwoners en mantelzorgers. Wat werkt goed en wat werkt niet voor een goede aanpak en waar moeten we vooral op letten?
Op basis van deze inzichten is een Proeftuin Leven tot het Einde (Movisie, Agora) gestart specifiek gericht op mensen met een migratieachtergrond met ongeneeslijke ziekte en/ of ouderdomsziekte en hun naasten. Professionals en vrijwilligers uit de zorg en het sociaal domein ontdekken samen met inwoners, hoe zij de zorg en ondersteuning aan mensen in de laatste levensfase en hun naasten kunnen verbeteren. Elkaar leren kennen en samen experimenteren, staan hierbij centraal. De zeer recente ervaringen uit deze proeftuin worden tijdens deze sessie gedeeld. Leer van deze ervaringen en ontdek ook wat jij zelf kunt doen om een stap te maken in jouw wijk.
Samenwerkingspartners
Initiatieven uit de wijk: Status Go, La Femme Vitaal, Egalazorg, Dunya zorg en welzijn, Bredamantelzorg, Netwerk Palliatieve Zorg West-Brabant Oost, St. Zinvol Centrum voor Levensvragen.
Kennisinstellingen: Avans Hogeschool lectoraat Zorg rond het levenseinde, Hogeschool Rotterdam lectoraat Zorg om Naasten, Pharos, Movisie, Agora.
6. Deelsessie Connectivity in communities
Er is vaak handelingsverlegenheid als het gaat over het in contact treden met mensen in de laatste levensfase en nabestaanden. Hoe verbindend is jouw community eigenlijk? Anne Goossensen en Anne-Marth Hogewoning verkennen dit in een prikkelende, interactieve en kunstzinnige sessie.
Connectivity in communities: hobbels en heling in (burger) gemeenschappen
Soms komen er obstakels naar voren in de samenwerking bij burgerinitiatieven en buurtgemeenschappen rond het levenseinde. Wat gebeurt er als ons mooie, romantische beeld niet helemaal klopt? In deze workshop kijken we ook naar de moeilijke kanten en onderzoeken samen hoe we daar op een speelse manier mee kunnen omgaan. Verwacht een levendige bijeenkomst met echte gesprekken, diepgang en ook lichtheid.
Via de kunsten bespreken we wat goed gaat en wat beter kan bij het omgaan met dood en rouw in gemeenschappen. We ondergaan een ‘SterfTalk’ en verkennen het eigen (on)gemak met het levenseinde. We bespreken ideeën om de menselijke interacties te evalueren, en kennis uit onderzoek. We zijn benieuwd naar ervaringen en inzichten.
Tenslotte noemen we de activiteiten van het Vlaams-Nederlands Lerend Netwerk voor Compassionate Communities. Dit netwerk bevordert het laagdrempelig samen leren over hoe mensen in gemeenschappen er voor elkaar zijn rondom de dood en bij rouw (zie: lerendnetwerkcoco.org).
Dagvoorzitters
In de inleiding laten dagvoorzitters Sander de Hosson en Iris van Bennekom zien wat het betekent als mensen in de palliatieve fase van het leven zorg en ondersteuning ontvangen vanuit vier dimensies: fysiek, sociaal, psychisch en zingeving. En waarom de samenwerking tussen zorgprofessionals en professionals en vrijwilligers uit het sociaal domein leidt tot zo goed mogelijke kwaliteit van leven voor mensen met een ongeneeslijke ziekte of kwetsbaarheid. Passend bij individuele behoeften, waarden en wensen en de sociale omgeving – met een belangrijke rol voor de sociale aspecten van zorg en ondersteuning.
Iris van Bennekom is bestuurder bij Agora, een onafhankelijke kennis-en ontwikkelorganisatie voor goede palliatieve zorg en ondersteuning. In haar hele leven speelt palliatieve zorg en ondersteuning een grote rol. Hiervoor was zij bestuurder in de langdurige zorg in de Verpleeg- en Verzorgingstehuizen en Verstandelijke Gehandicaptenzorg, bij VWS als directeur Langdurige Zorg en als landelijk boegbeeld van het patiëntenperspectief.
Sander de Hosson is longarts in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen, columnist over palliatieve zorg voor onder andere LINDA. en is auteur van de boeken 'Slotcouplet' en 'Leven toevoegen aan de Dagen'. Hij is mede-oprichter van Carend en geldt als aanjager van palliatieve zorg in Nederland.
Hier kan je je inschrijven.