PZNL heeft een nieuwe multidisciplinaire richtlijn gepubliceerd: Hypercalciëmie in de Palliatieve Fase. Deze symptoomgerichte richtlijn bespreekt de klachten, oorzaak, preventie en behandeling van hypercalciëmie in patiënten in de palliatieve fase. In dit artikel wordt kort het belangrijkst uit de richtlijn besproken. Klik op de link voor de volledige richtlijn op Pallialine. Deze richtlijn is bedoeld voor artsen, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten betrokken bij deze patiëntgroep.
Klachten en diagnostiek
- Denk bij een beeld van algehele malaise, vermoeidheid, misselijkheid, braken, verminderde eetlust, obstipatie, veelvuldig dorst en plassen, spierzwakte en verwardheid aan elektrolytstoornissen en in het bijzonder hypercalciëmie. Patiënten die hier een verhoogd risico op hebben zijn mensen met een multipel myeloom (ook wel: ziekte van Kahler) en mensen met uitzaaiingen in de botten.
- In het bloedonderzoek is het belangrijk om een geïoniseerd calcium te bepalen. Als dit niet mogelijk is, kun je de calciumwaarde in het bloed corrigeren voor de concentratie van albumine. Dit is belangrijk omdat het albumine de hoeveelheid vrij calcium (als ion) beïnvloedt. Hier kun je een calculator voor het calcium vinden: gecorrigeerd calcium van de JNIV. Vanaf een gecorrigeerd calcium van >2.7 én klachten, of >3.0 ongeacht de aanwezigheid van klachten, kun je overwegen te behandelen als de patiënt dit wenst. Als het gecorrigeerd calcium boven de 3.5 komt is een ECG geïndiceerd, omdat dit hartritmestoornissen kan veroorzaken. Pas dit toe op geleide van kliniek, levensverwachting en wens van de patiënt.
Preventie en behandeling
- Het valt te overwegen om bij patiënten met uitzaaiingen in de botten (gebaseerd op onderzoeken bij borstkanker) preventief een behandeling met zoledroninezuur (Zometa) te geven. Dit is een intraveneuze behandeling die iedere 3 maanden gegeven wordt om het risico op een hypercalciëmie en andere bot-gerelateerde complicaties (zoals inzakkingsfracturen) te verkleinen.
- De behandeling van hypercalciëmie is in beginsel gericht op het verminderen van de onderliggende oorzaak. Wanneer iemand daar geen wens of mogelijkheid meer toe heeft, kun je je richten op het verlagen van het calcium om klachten te verminderen. Dit doe je door veel vocht toe te dienen, ofwel met een infuus, ofwel door veel te drinken.
- Vermijd calciumhoudende medicijnen of supplementen, ook vitaminen als vitamine D en A.
- Aanvullende medicamenteuze opties bestaan, die staan uitgebreid beschreven in de richtlijn.
Meer informatie?
De nieuwe richtlijn staat op Pallialine. In de app PalliArts - gratis te downloaden voor Android en iOS - is een samenvatting van de richtlijn te vinden. Patiëntinformatie over dit onderwerp is te vinden op Overpalliatievezorg.
Bron: Pallialine en PZNL
Foto: Unsplash