De financiering en beschikbaarheid van de palliakit (palliatieve kit) heeft in korte tijd een enorme groei doorgemaakt. Nieuwe cijfers van Coöperatie VGZ laten zien dat de kit in 2024 maar liefst 964 keer is gedeclareerd. Waar eind 2023 nog slechts 93 apotheken een financiering hadden voor de palliatieve kit, was dit aantal eind 2024 gestegen naar 540. In 2025 is de dekking verder uitgebreid: alle gecontracteerde apotheken van VGZ kregen financiering aangeboden en bijna 1900 apotheken (van de circa 2000 in Nederland) hebben dit geaccepteerd.
De palliatieve kit is een box met daarin alle noodzakelijke materialen en medicatie (morfine, midazolam, catheter, soms maaghevel, verpleegkundige materialen) om de zorg in de stervensfase snel te kunnen opstarten. Huisartsen kunnen in principe met één uitvoeringsverzoek de palliakit voorschrijven. De palliakit kan dan tijdig en compleet geleverd worden, wat veel stress bij naasten scheelt: zij hoeven niet overal en nergens medicatie en hulpmiddelen op te halen.
Deze ontwikkeling betekent een enorme verbetering in de toegankelijkheid van medicatie en hulpmiddelen voor palliatieve zorg. "Ik ben geweldig trots dat we zover zijn gekomen," zegt een van de initiatiefnemers Jennifer Bergkamp. "Het zou mooi zijn als ook andere zorgverzekeraars vergelijkbare cijfers hebben en deze delen. Impact in de zorg is nog krachtiger wanneer we deze kunnen vertalen naar cijfers."
Laatste stap: kennisdeling via Carend op 18 maart
Met deze ontwikkelingen nadert het project voor Bergkamp zijn afronding. Op 18 maart verzorgt zij nog een webinar bij Carend, zodat zorgverleners en andere belanghebbenden alle informatie kunnen terugvinden. "Daarna heeft dit stukje van het hulpmiddelendossier mijn aandacht niet meer nodig en kan ik die verleggen naar andere aspecten van de zorg," aldus Bergkamp op Linked-In.
Tot slot spreekt zij haar dank uit aan alle apotheken die zich hebben ingezet voor betere palliatieve zorg. "Veel apotheken zijn ondanks eerdere bezuinigingen en beleid toch weer overgestapt op het aanbieden van de palliatieve kit. Hun inzet draagt direct bij aan goede zorg voor mensen in hun laatste levensfase. Dat is waar het om draait."
De Palliakit
De palliakit of palliatieve kit werd in 2023 door zorgverleners geïntroduceerd als noodzakelijk hulpmiddel voor patienten die thuis gingen overlijden. Door centrale inkoop en niet langer door de lokale apotheek van veel van deze hulpmiddelen, zoals een catheter (voor de urine) waren deze middelen niet snel beschikbaar, ook niet op het moment dat de stervensfase begon. Huisarts Laurens van Ede voltooide een pilot in Gorkum die succesvol was. Vervolgens werd de palliakit omarmd door Sander de Hosson en Jennifer Bergkamp die namens Carend met zorgverzekeraars in gesprek gingen. Inmiddels hebben alle zorgverzekeraars van Nederland de palliakit vergoed. Hier vind je meer informatie over de palliakit op de website van de KNMP.
Longarts De Hosson reageert ook op het nieuws: "De palliakit is het schoolvoorbeeld van een bottom-top beweging in de zorg: de werkvloer signaleerde een ernstig probleem in de zorg en samen met andere partijen is dit goed en doeltreffend opgepakt. Kwaliteit van sterven is van fundamenteel belang, ook als dat thuis gebeurt. Wij zijn er als organisatie Carend trots op hieraan te hebben mogen bijdragen."
De Volkskrant, 7 december 2023