Een verontrustend telefoontje van een cliënt zorgt er voor dat ik binnen twee tellen in mijn kleding schiet. Gehaast vlieg ik via de achterdeur naar binnen. Vanuit haar bed kijkt ze mij in paniek aan. ‘Gelukkig’, komt er moeizaam uit haar mond. Het reutelen van haar ademhaling vult de kamer terwijl de angst haar ogen vult. Ik streel mijn vingers over haar wang. ‘We gaan doen wat we kunnen lieverd’, zeg ik.
Met de telefoon aan mijn oor - de huisartsenpost aan de lijn- voer ik de controles uit die behoorlijk afwijken van de standaard. De assistente stuurt met spoed de dokter, want de ambulance wil ze niet meer. ‘Geen ziekenhuis voor mij!’, vertelde ze duidelijk in het laatste zorgplangesprek.
Toch stel ik haar nogmaals de vraag. Op deze vraag bevestigt ze ook nu weer heftig knikkend dat ze dit niet wil. Ik leg haar zo comfortabel mogelijk neer voordat de dokter komt. Rustig praat ik tegen haar zodat haar ademhaling en zij zelf ook wat tot rust komen. Uit het niets grijpt ze mijn hand vast en zegt: ‘Alsjeblieft zuster, laat mij niet dood gaan’. Haar doordringende blik laat mij schrikken. Ik vertel haar dat we alles proberen te doen wat wij kunnen in de thuissituatie. Ze knikt en er valt een stilte.
Beiden schrikken we van de voordeurbel die sneller kwam dan verwacht. Ik open de voordeur en vertel al lopend naar de slaapkamer aan de dokter dat ze hard achteruit gaat. Een korte overdracht volgt. Met de chauffeur en de arts snellen we naar de slaapkamer. Daar blijven we stilzwijgend in de deuropening staan. Het reutelen is gestopt, het is stil in de kamer. De blosjes die normaal haar wangen sierden zijn verruild voor een bleek gezicht. En haar altijd zo verkrampte handen liggen ontspannen naast haar lichaam.
Haar zoon vliegt bijna tegelijkertijd via de achterdeur binnen, alle drie laten wij onze ontredderde blik op hem vallen. ‘Ik ben te laat zeker?’ Haar zoon loopt naar het bed en kijkt naar zijn moeder. ‘Dit is zoals ze het wilde, het is goed zo’, zucht hij na een paar minuten. De spanning die net nog in de ruimte hing maakt plaats voor een serene rust.
De afspraken lagen al langer vast en ineens was het moment daar. Dit was haar keuze en hoe fijn is het, voor haar maar ook voor haar naasten, dat ze deze zelf heeft kunnen maken.
Eva Koenraadt is verpleegkundige in de wijkzorg. Ze publiceert verhalen op haar Facebooksite, vaak over de vastlopende situatie in de (terminale) thuiszorg, waar tekorten zijn in personeel en problemen met de beschikbaarheid doordat deze zorg niet altijd volledig vergoed wordt.
Dinsdag 13 juni is het zover: Hét ACP-congres in Jaarbeurs. De aandacht voor advancecare planning (ACP) ofwel proactieve zorgplanning neemt snel toe en dat is helemaal terecht. Vooraf praten met een patiënt over zijn of haar grenzen en wensen ten aanzien van toekomstige zorg en situaties is relevant, net als het aftasten van de grenzen van de geneeskunde zelf. Wat is echt belangrijk voor een patiënt en zijn naaste? Hoe ziet een goede dag eruit? Nu, maar ook bij het vorderen van een ziekte? In de stervensfase? Lees hier meer over de inhoud van het congres. Aanmelden kan nog!
Foto: Canva