De andere kant

Palliatieve Zorg is een vak met onverwachte kanten. Zowel in de verschillende domeinen als ook in de momenten dat het dichterbij komt. Soms meer dichtbij dan je lief is. Het is een zonnige en warme vrijdagmorgen en ik rond net mijn ochtendpoli af. Vanmiddag staan behandelingen gepland. Dan lees ik een appje: of ik met spoed wil terugbellen. Het appje komt van de vrouw van mijn beste vriend. Die vriend is met spoed opgenomen nadat hij een hartstilstand heeft gehad. Hij was al dagen niet lekker, maar is diezelfde ochtend op bed gevonden zonder hartslag. Er wordt lang gevochten voor zijn leven, het hart begint weer te kloppen en hij wordt nog naar het ziekenhuis vervoerd, maar eigenlijk is het licht thuis al uitgegaan. Na een aantal dagen tussen hoop en vrees overlijdt hij, slechts 58 jaar oud. Vanaf dat ene appje bevind ik mij ineens aan de andere kant van de tafel, mijn witte jas maakt plaats voor een zakdoek. Mijn handen trillen, mijn collega moet mijn werkzaamheden overnemen, want ik kan het niet. Het lukt me niet meer. Mijn kennis smelt als sneeuw voor de zon terwijl ik vecht tegen mijn eigen tranen. Ik ga iets meemaken wat niemand mee wil maken. Een life event, dit is er zo één. Ik weet precies waar ik stond, wat ik voelde om het moment van deze alles veranderende boodschap. Net als dat je altijd blijft onthouden waar je was toen de vliegtuigen zich in het WTC boorden. Of na die ene diagnose. Ik merk dat ik de dingen anders beleef: de zaken die in het ziekenhuis voor mij normaliter een gegeven zijn, zijn dat ineens niet meer. De familiekamer op de IC waar door de open deur onschuldig gelach op de gang door personeel schalt, terwijl 2 meter verder de hele familie in grote onrust zit, huilt, bidt. Ik vind het ineens ongevoelig en ongepast. Als het moment dat er een beslissing wordt genomen over het staken van de behandeling, sta ik natuurlijk verder weg. Maar juist door deze afstand wordt het me pijnlijk duidelijk dat er aan een abstinerend beleid, of “staken van de behandeling” nogal wat schort. Alleen de term zou wat mij betreft de prullenbak in moeten. Abstineren. Staken. Afnokken. Kappen. Allemaal verhullende termen. De boodschap: We kunnen niks meer, hij gaat sterven. Dit abstinerende beleid duurde “in dit geval” 35 uur, een onmenselijk lange tijd waarbij de partner en kinderen uitgeput raken en het niet meer trekken. Natuurlijk is er steun van de verpleging, maar dit moeten ze toch grotendeels zelf doen. Ik besef me: ik ben emotioneel betrokken, maar mijn palliatieve hart spreekt óók. Dit moet en kan anders. Ook als er ‘gestopt’ wordt, is er altijd nog wat te behandelen, niet alleen de patiënt. OJ, deze blog is voor jou. Gertjan Zwart, sept 2020