Ziek zijn is een hele klus. Hoe voorkom ik dat mijn ziekte mijn leven gaat overheersen? Het is een hele zoektocht, waarbij ik steeds weer op nieuwe emoties stuit. Nu is angst aan de beurt. Pas twee weken geleden had ik die in de peiling. Ik ben nog niet zo bekend met angst hoewel ik er een paar jaar geleden ook last van had. Toen heb ik geleerd hoe ik er het beste mee om kon gaan: herkennen, toelaten, onderzoeken en loslaten. Ja, dat is makkelijk gezegd. Nu de zoveelste behandeling niet meer werkt en de scan voor de deur staat slaat de angst toe. Het spoor van de dood trekt aan me. En ik heb te veel gedoe aan mijn hoofd, corona, gordelroos, een flinke lekkage thuis en de computer heeft het ook nog begeven. Hoe kom ik in die chaos weer op het spoor van leven? Want dat is wat ik wil. Helemaal in het begin van mijn ziekte heb ik me voorgenomen dat ik de tijd die me rest niet vergal met negatieve gevoelens. Maar ja, die zijn er wel.
Gisteren had ik een fijn gesprek met een verpleegkundig onder het zacht zoemen van het infuus. Voor haar was angst voor het levenseinde geen nieuw onderwerp. Ze praatte er zo makkelijk over en daarmee hielp ze mij bij het erkennen van mijn angst. Ik kon mijn angst benoemen en zij heeft die bevestigd. Haar steun zorgde ervoor dat ik mijn angst nu durf aan te kijken en onderzoeken. Ik geloof niet dat ik bang ben voor de dood. Ik zie op tegen de fase die daaraan voorafgaat. Wat staat me te wachten? De tumor zit op een nare plek en in het verleden heb ik beangstigende ervaringen gehad met vocht in mijn hartzakje. De oncoloog kan niet voorspellen hoe het zal lopen, er zijn wel duizend scenario’s. Ik weet van mezelf dat ik veel aan kan als ik me veilig voel, geborgen, gedragen door de mensen om me heen. Maar nu werkt het niet, alles ligt nog open. Het enige wat ik kan verzinnen is me overgeven. Dat is weer een kunst op zich voor iemand als ik die de boel graag in de hand houd. Wat een gedoe.
De verpleegkundige wenste me aan het eind veel hoop toe. Ze kwam er speciaal voor terug van haar lunch. Daarmee heeft ze me aan het denken gezet. Ik merk dat ik dreig vast te lopen. Ik moet een andere aanvliegroute proberen. Die is me door de verpleegkundige aangereikt: hoop. Waar hoop ik op? Ik zou zo graag lang mobiel blijven en in huis mijn gang kunnen gaan. En mijn lijf heeft beweging nodig, als ik niet beweeg gaat het niet goed met me. Ik hoop op een fijn afscheid van mijn gezin, vrienden en dat ik het leven los kan laten als het zo ver is. Ik hoop op zielenrust en een zachte landing.
Hoop geeft ruimte, het licht gaat weer aan. Het leven lokt. Binnenkort word ik 70, ik had dat nooit gedacht. Dat gaan we vieren.
Jannie Oskam heeft uitgezaaide borstkanker en is ongeneeslijk ziek. Ze heeft twee boeken geschreven: Tussenland – over leven met de dood in je schoenen en Zo gaan we het doen! Samen beslissen bij borstkanker. Jannie heeft sociale wetenschappen gestudeerd, deelde eerder haar ervaringen als patiënt tegen de achtergrond van dertig jaar werken in de zorg tijdens een webinar en was te gast tijdens het congres Leven toevoegen aan de dagen in maart 2023. In het najaar van 2023 verscheen het boek In gesprek over het leven en het einde, waaraan Jannie heeft meegewerkt.
Op dinsdagavond 5 maart organiseert Carend het webinar 'Hoop in de palliatieve fase'. Is er nog hoop voor iemand die weet dat hij zal sterven? Volgens Erik Olsman, universitair hoofddocent Geestelijke Verzorging bij de Protestantse Theologische Universiteit Amsterdam en Groningen, is dat zeker het geval. Mits je breder kijkt dan de hoop op genezing, die er in de palliatieve fase strikt genomen niet meer is. Tijdens dit webinar zal Erik aan de hand van casuïstiek en praktische handvatten ingaan op hoop. Hij behandelt de verschillende perspectieven op hoop, over hoe hoop kan verschuiven bij patiënten en hoe zorgverleners hierop kunnen inspelen om het contact met de patiënt te verstevigen. Meer lezen en inschrijven kan hier.