Hij duwt haar voort in een rolstoel. Zij heeft een pyjamabroek aan en hij draagt kleren met vlekken. Traag kruipen ze langs de hoge flats van Ijsselmonde, die het laatste zonlicht absorberen - terwijl de regen van hen af druipt.
Het beeld ontroert me.
Zijn hand glijdt door haar schilferige haar. Hij lijkt gelukkig, want hij houdt van haar. Zij kijkt gelukkig want hij zorgt voor haar. “Zij hoort bij mij, dit hoort erbij”.
Dit hoort erbij.
Hij is net met haar van het ziekenhuis naar hun woning gelopen omdat hij niet wist hoe hij anders bij ons moest komen. Een auto hebben ze niet. Het openbaar vervoer snappen ze niet. De buurtbus hadden ze eerder moeten bestellen. Hun kinderen wonen ver weg.
En niemand hielp.
Dus liep hij met haar naar onze praktijk, tot ze beiden doorweekt waren. Zij heeft vocht in haar benen met open wonden. Die wonden waren niet erg genoeg voor het ziekenhuis - dus kon ze naar huis.
Maar er is geen thuiszorg of plek in tijdelijke verzorginstellingen beschikbaar. Als wij haar man van in de tachtig niet hadden kunnen leren hoe hij haar benen moest zwachtelen en haar wonden kon verzorgen, was zij waarschijnlijk een paar weken later weer in het ziekenhuis opgenomen met een bloedvergiftiging.
Hoort dit erbij? Het gáát misschien zo, maar hoort het ook zo te gaan?
In 2012 werd de marktwerking onder begeleiding van Minister Schippers doorgevoerd. In 2015 werden overheidstaken als thuis- en jeugdzorg gedecentraliseerd. En we merken de gevolgen.
Zorgverzekeraars bezuinigden op de thuiszorg en zorginstellingen, die moeten concurreren en onder de zorgprijs gaan werken. Als gevolg worden er minder mensen ingezet, raken mensen overbelast en vallen ze uit.
De kwaliteit en capaciteit van zorginstellingen gaat verder naar beneden. In verzorgingshuizen kom je pas als je eigenlijk in een verpleeghuis hoort. Patiënten met dementie die thuis moeten blijven wonen? Het gaat goed zolang ze niet het gas aan laten staan en een sigaretje opsteken.
Inmiddels weten we dat ze gaat sterven. Ze kan niks meer en de wonden worden erger. Al twee weken probeer ik thuiszorg te regelen voor mijn terminale patiënt. Aafje thuiszorg huizen zorghotels had geen plek. Zojuist belde ik de aanmeldbalie van Laurens - na vier keer doorverbonden te zijn kreeg ik ook een nee.
Ik vertel haar dat de patiënt terminaal is: kan er geen uitzondering worden gemaakt? Ze moet lachen. 'Terminaal?' zegt ze, 'Voor hoog complexe zorg hebben we zéker geen ruimte!'
Als ik haar vraag naar de wachtlijst, geeft ze aan dat ze daar geen capaciteit voor hebben. Als ik haar vraag naar de samenwerking met andere instellingen, vertelt ze dat die er niet is.
Marktwerking in een markt van extreme schaarste. Is er iets onlogischer?
lk moet gewoon random blijven verwijzen, geeft ze aan. Als me dat frustreert, dan kan ik beter een briefje sturen naar Den Haag.
Dat is prima.
Maar het effect van al die briefjes zal mijn patiënt nooit meemaken.