Verbinding

Verbinding met anderen is voor veel mensen essentieel in hun leven, ook voor mij. Maar sinds ik weet dat ik niet meer beter word ervaar ik regelmatig een gebrek aan verbinding. Dat voelt hartstikke eenzaam. En het doet zeer. Ik zou het anders willen maar hoe pak je dat aan? Hoe kun je je verbinden met mensen die geen idee hebben wat het is om in Tussenland te leven? Een land van waaruit geen weg terug is en dat maar één uitgang heeft: de dood? Hoe vaak hoor ik niet ‘Joh, ze zijn zo knap tegenwoordig’, of ‘ik kan ook onder de trein komen’. Zo wordt vakkundig heen gedanst om de grote roze olifant in de kamer, mijn overlijden. Ik voel me alleen bij deze goedbedoelde maar ongelukkig gekozen uitspraken. Want mijn aangezegde dood wordt daarmee ontkend. Terwijl die als een zwaard van Damocles boven mijn hoofd hangt. Maar drie jaar na het slechte nieuws is er iets aan het veranderen lijkt het wel. Net of ik er beter tegen kan, tegen dat gehannes van de mensen die mijn leven bevolken. Ze bedoelen het niet slecht. En ik wist zelf ook nooit wat ik zeggen moest als ik iemand tegenkwam met de dood in zijn of haar schoenen. Heb ik mijn lot geaccepteerd? Gezien mijn karakter ligt dat niet zo voor de hand. Hoe kan het dan dat ik milder ben geworden? Het scheelt vast dat ik nu in een stabiele fase verkeer. Maar er is meer aan de hand, vermoed ik. Op spreekbeurten vertel ik altijd dat je in Tussenland op twee sporen leeft: je gaat dood maar zolang je niet dood bent leef je. Het ene spoor is dat van ziekte, behandelingen, onzekerheid, angst en de dood. Het andere spoor dat van gretig en intens leven, veel intenser dan toen het nog vanzelfsprekend was dat ik leefde. Waar ik voorheen óf met de dood óf met het leven bezig was, leef ik nu af en toe op beide sporen tegelijk: leven in het zicht van de dood. En... nu ik de verbinding tussen de twee sporen in mezelf opmerk, lijkt het wel of ik makkelijker verbinding kan maken met anderen. Dat voelt fijn, veel minder eenzaam. Ik ben zelfs weer in staat om andere mensen de aandacht te geven die ze nodig hebben. Ik ben benieuwd wat ik nog meer ga ontdekken. Want je rijpt je rot als je in Tussenland leeft. ----- Jannie Oskam heeft uitgezaaide borstkanker en is ongeneeslijk ziek. Ze heeft twee boeken geschreven: *[Tussenland – over leven met de dood in je schoenen](https://www.uitgeverijdegraaff.nl/boeken-van-uitgeverij-de-graaff/zorg-gezondheid/tussenland)* en *Zo gaan we het doen! Samen beslissen bij borstkanker*. Jannie heeft sociale wetenschappen gestudeerd en deelde eerder haar ervaringen als patiënt tegen de achtergrond van dertig jaar werken in de zorg tijdens een[ webinar](https://www.carend.nl/blog/tussenland) . Vandaag start een nieuwe publiekscampagne over palliatieve zorg. Onderdeel van de landelijke campagne met video’s en flyers is een website en vanaf nu kan iedereen -patiënt, naaste, zorgverlener- die informatie zoekt over palliatieve zorg terecht op de website [Overpalliatievezorg](https://www.overpalliatievezorg.nl/kwaliteit). Jannie heeft ook aan de campagne meegewerkt. We zijn heel blij dat ze haar verhalen met ons deelt. ----- Afbeelding van Ulrike Mai via Pixabay