Laatst hoorde ik op tv iemand het woord ‘mantelverzorger’ gebruiken. Ze bedoelde waarschijnlijk mantelzorger want de jonge vrouw gebruikte het woord om te vertellen hoe ze al jaren voor haar zieke moeder zorgt.
Ik vind mantelverzorger gewoon een heel goed woord. Ten eerste omdat mantel een mooi klassiek woord voor jas is. Ik hou van mooie, klassieke woorden, van termen voor dingen die er niet meer zijn, of volkomen veranderd zijn of een modernere naam hebben gekregen. Door het oudere woord te gebruiken eer je het verleden een beetje en kun je bij jezelf een gevoel van nostalgie oproepen. Zo werkt dat in ieder geval bij mij. Iets gebruiken in plaats van iets eten of drinken, vestibule in plaats van hal en knaapje in plaats van hanger. En mantel dus. Ten tweede vind ik mantelverzorger een goed woord, omdat je verzorger zegt in plaats van zorger. Dan gaat het voor mij ineens over iets wat hoort bij ziek zijn. Dat zit zo. Ik heb best veel verschillende soorten jassen. Ze hangen aan de kapstok in onze vestibule, en sommige hebben hun eigen knaapje. Zo heb ik winter- en zomerjassen, tussenjassen, regenjassen, een nette jas, een leren jack, en geen hippe trenchcoat, maar wel allerlei hoodies en trainingsjackjes. Afijn, Marikondo zou haar geëpileerde wenkbrauwen fronsen bij het aanschouwen van zulk een jassenoverschot. Maar waar het om gaat: ik heb ook een gezonde jas. Die heb ik altijd aan, vaak zonder dat ik het in de gaten heb. Mijn lief Rommy had ooit ook zo'n jas, maar nu niet meer. Nu heeft ze een zieke jas, en die kan niet uit.
In de zakken van mijn gezonde jas zit van alles: liefde, levenslust, werkplezier, energie, autonomie, vertrouwen, lekkere trek, een goed humeur en als ik geluk heb ook mijn fietssleutel en handschoenen voor als het koud is. Ik merk weleens dat mensen denken dat ik, met mijn gezonde jas, vooral voor háár zorg. Dat ik mijn jas om haar heen sla, en al mantelzorgend voorkom dat ze het koud krijgt. Dat klopt wel een beetje maar niet helemaal.
Natuurlijk zorg ik voor mijn liefste maar zij zorgt ook voor mij. Zij let op mijn gezonde jas. Ze checkt regelmatig of ie nog wel goed zit, of alle knopen er nog aan zitten, of ie niet eens naar de stomerij moe. Zij doet dus aan mantelverzorging. Ze maakt, als ze kan, koffietjes voor me als ik ‘s ochtends vroeg op pad moet, ze herinnert me eraan dat ik wel iets moet gebruiken voordat ik ga hardlopen, ze spart met me, ze stelt gerust, ze luistert, ze geeft me ruimte, ze houdt me vast. En ze checkt ook regelmatig of mijn fietssleutel en die handschoenen nog wel in mijn zak zitten. Dat ook. En dat is allemaal supergoed voor die gezonde jas van mij. Wat een geluk dat er in de diepe zakken van de zieke jas van mijn lief niet alleen pillen en bijwerkingen zitten, maar ook een kerngezond en onverminderd vermogen om lief te hebben. En dan heeft ze ook nog bijna altijd haar fietssleutel bij zich, voor als het toch nog een keer lukt om een ritje te maken. Zo blijft het in evenwicht, bij ons aan de kapstok.
En o ja: haar favoriete plantje is vrouwenmantel. Je begrijpt dat die heerlijk bloeit bij ons in de tuin.
Caroline Perrée schrijft in haar blog www.goedziek.blogspot.com over het leven met haar ongeneeslijk zieke geliefde. Ze beschrijft hoe ze, óók als naaste, steeds weer zoekt naar manieren om het ‘pallialieve’ leven, zo goed en leefbaar mogelijk te houden. Samen ‘goed ziek’ zijn is soms best een klus, maar met humor, ‘vierkracht’, realisme, en ruimte voor alles wat er is kom je een heel eind.
Op 23 mei 2024 organiseert Carend het Naasten en Nabestaandencongres in Zwolle. Binnen de palliatieve zorg draait het natuurlijk vaak om de patiënt – maar diens partner, kinderen, familieleden of vrienden hebben hun eigen weg te gaan. Hoe kan jij als zorgverlener goed voor naasten en nabestaanden zorgen? En met welke tools of organisaties kun je die zorg beter op de kaart zetten binnen jouw organisatie? Meer informatie over het congres: klik hier.
Beeld: Caroline Perree