Afvinklijstje

Als zorgverlener ben ik beslist geen fan van al te veel afvinklijstjes in de zorg, doordat ze meestal veel administratie geven terwijl het voor de patient lang niet altijd nut heeft. Maar er zijn uitzonderingen. Patient is een 65 jarige man die deze zomer naar Spanje wilde vertrekken, maar vanwege pijnklachten toch vooraf nog even naar de huisarts ging. De huisarts had een niet-pluis gevoel en inderdaad, op een inderhaast gemaakte echo van zijn buik werd een groot tumorpoces in de lever gezien. Behandelen met medicijnen is nog wel mogelijk, maar die zijn vooral bedoeld als symptoombestrijding en hopelijk op het verlengen van leven. Ik vertel hem wel dat de dood loert. Als hij vraagt hoe snel we kunnen beginnen met deze behandelingen – chemo- of immunotherapie of een combinatie daarvan, vertel ik hem dat we ongeveer 10 dagen moeten wachten op de kleuringen die nog instaan om te bepalen wat de beste behandeling is. Ik knik als hij vraagt of die tijd ons gegund is, maar daar zal ik spijt van krijgen. Want nog geen week later zitten we, terwijl het buiten ver boven de dertig graden is, op de verpleegafdeling bij een man die in een week tijd heel snel achteruit gaat. De tumor in zijn lever is verdrievoudigd, heeft geleid tot stolselvorming in vele bloedvaten en tot overmaat van ramp is de tumor in zijn buik gaan bloeden en de pijn en navenante morfinedoseringen bereiken in korte tijd een recordhoogte. We geven medicijnen en zuurstof, maar in korte tijd gaat de man, die normaal gesproken op een terras in Barcelona had moeten zitten, dood. ‘Normaal’ bestaat niet meer als je kanker hebt. Deze ziekte kent geen gerechtigheid. Dus vertel ik hem, zijn vrouw en dochters, recht tussen mijn poli’s door - want zo snel gaat het- dat hij vandaag of morgen dood gaat. **Briljante vinkjes** In de artsenkamer zijn er koffie en tranen. Ik open de computer om een verslag van het gesprek te maken. Ik klik in het EPD ‘Zorgpad Stervensfase’ aan. Prompt ontvouwt zich een submenu. Ik zie dat ik nu vinkjes moet zetten. Dat is in dit ‘pad’ nieuw, maar deze keer vind ik het briljant. Of ik een waakmand wil inzetten. Ja! Of ik een koppelbed wil inzetten. Dat ga ik bespreken met zijn vrouw. En als laatste of ik ‘Hospice at Hospital’ wil inzetten. Met schandalig veel genoegen vink ik ‘ja’ aan. **Hospice in Hospital** ‘Hospice in Hospital’ is een nieuwe ontwikkeling in de ziekenhuiswereld. Die zal ongetwijfeld steeds meer ziekenhuizen bereiken. Het concept is simpel. De meeste ziekenhuiskamers doen kil aan met wit-steriele vloeren, bedden en gordijnen. Ik begrijp dat heus vanuit het oogpunt van hygiëne. Maar als je dood ligt te gaan, heeft dat uiteraard geen enkele waarde. Om die reden heeft het palliatief team van mijn ziekenhuis sinds kort, na een donatie van Roparun, de huiskamer-set mogen aanschaffen. En het is magisch wat er gebeurt. In een mum van tijd toveren de mannen van onze facilitaire afdeling de kille kamer om tot een soort huiskamer, met schemerlampen in de hoek, mooie gordijnen aan de muur en een warme lederen stoel als troon voor zijn vrouw. Vanavond nog zullen we het koppelbed aanschuiven, zijn vrouw is akkoord, en in wellicht de laatste nacht van zijn leven zullen ze daar samenzijn in een kamer in huiselijke sfeer. “We gaan ‘lepeltje lepeltje’ slapen,” vertrouwt ze me toe. Als ik naar huis rijd, bedenk ik mij dat de waakmand, het koppelbed en ‘hospice in hospital’ de menselijke maat in optima forma vertegenwoordigen. Natuurlijk had dit in de ziekenhuizen al miljoen jaar de norm moeten zijn, overal en nergens. Maar dat is het in nog zeker niet en daarom is de groeiende aandacht in ziekenhuizen voor palliatieve zorg zo toe te juichen. **Afvinklijstje** Maar het kan nog veel beter: de mogelijkheden van de waakmand, het koppelbed of weer zo’n prachtige ontwikkeling als ‘hospice in hospital’ zitten er bij veel zorgverleners nog lang niet standaard in. Daarom zeg ik, eenmaal in mijn leven, het luid en duidelijk: leve dit afvinklijstje! En leve goede palliatieve zorg. ----- Foto: Pexels