‘We doen wel eerst koffie toch?’ vraagt ze, terwijl ze de koffiepot aanzet. Ik moet lachen, en knik, natuurlijk doen we eerst koffie. Ondertussen weiger ik pertinent op mijn horloge te kijken. De klok tikt stug door maar ik probeer altijd tijd te maken voor oprechte aandacht. Welzijn en zorgen voor worden nog veel te vaak alleen maar aan die praktische kapstok gehangen. Luisteren naar een ander mens is net zo belangrijk.
Ik parkeer jas en tas en ga naast haar aan de keukentafel zitten. Ze heeft longkanker, in een vergevorderd stadium. ‘Ik leef in reservetijd’, zegt ze regelmatig. Haar man is nog maar pas overleden. Ik zorgde ook voor hem en vaak praten we daar nog even samen over. Het helpt haar tijdens dat rouwen, om te praten met mensen die hem ook kenden en het hele proces van dichtbij hebben meegemaakt. Samen aan een bakkie en even kletsen, ze laaft zich vaak aan mijn verhalen.
‘Ga je nog naar de kermis dit jaar?’, vraagt ze met een knipoog. Ze komt uit een dorp, net als ik, en de kermissen zijn befaamd bij ons. Die paar dagen kermis zijn meer dan genoeg, veel langer redden we dat feestgedruis niet. In de kroegen spelen geweldige live-bandjes en we dansen tot onze voeten pijn doen. De kermis zelf zie ik soms niet eens, ik ben vaak veel te druk met feestvieren.
Al voort kletsend schets ik wat spetterende situaties over alles wat ik meemaakte tijdens kermissen door de jaren heen. Ik heb een goed geheugen en talent voor smeuïgheid. Ze zit te glimmen, en inwendig grijns ik, voor mij is dit ook een cadeautje om haar zo te zien stralen. Zelf doet ze ook nog een boekje open, het is genieten in het kwadraat. Na een kwartiertje staan we op en help ik haar met alles waar ze hulp bij nodig heeft. Ik verzorg haar met warmte en aandacht en zij laat het zich allemaal aanleunen.
Vermoeid zit ze even later in haar luie stoel, maar haar ogen sprankelen en ik zie de herinneringen bijna als een film in haar hoofd voorbij trekken. Het plezier wat dit soort gesprekken haar geeft is onbetaalbaar, ook voor mij. ‘Kom je morgen weer?’, vraagt ze. Ik knik en met een laatste zwaai ben ik weer onderweg, vervolg ik de rest van mijn route.
Niet veel later overlijdt ze, thuis in alle rust, met al haar lieverds om haar heen. Ik denk nog vaak met heel veel plezier terug aan de periode dat ik voor haar mocht zorgen, en tijdens de kermis proost ik in gedachten altijd even op haar.
Wanneer patiënten ernstig ziek zijn en niet meer beter worden hebben ze goede medische zorg nodig. Maar dat is niet voldoende. Ze hebben ook goede communicatie nodig; zoals informatie als emotionele ondersteuning en empathie. Liesbeth van Vliet is universitair docent bij Universiteit Leiden. Olaf Geerse is longarts in opleiding bij het AmsterdamUMC. Dinsdag 20 juni verzorgen zij het webinar 'Communicatie bij vergevorderde kanker'. Meer lezen en inschrijven kan hier.
Cynthia Poen bundelde al haar ‘Zorgliefde’ tot een prachtig boek. Zelf heeft ze ook een website, waar ze allerlei van haar schrijfsels post. Neem eens een kijkje, vindt ze leuk!
Foto: ake1150sb