Houden van is ook loslaten

Een blond klein meisje zit stilletjes in haar opa’s luie stoel in de drukke kamer. In de lucht hangt een enorme spanning met veel vragen, verdriet en boosheid. Ik neem de tijd om alle vragen te beantwoorden en vooral ook te luisteren. Hun vader heeft net van de huisarts een middel gehad dat zijn bewustzijn verlaagt en zal nu aangesloten worden op de pomp. Een deel van de familie is boos omdat ze nog niet willen dat hun vader doodgaat. ‘Hij knapt echt nog wel op, dat heeft hij eerder gedaan.’ Het kost mij veel energie om het gesprek rustig te houden, steeds weer. In mijn ooghoek zie ik het kleine blonde meisje van de stoel glippen en naar de slaapkamer van haar opa lopen. Iedereen is te druk om er iets van te merken. Als de familie wat gekalmeerd is en met elkaar herinneringen ophaalt, volg ik haar naar de slaapkamer. Bij de deur stop ik even. Het meisje is bij haar opa op bed gekropen. Ze zit met haar beentjes in kleermakerszit op het bloemetjesdekbed. Met haar ene hand houdt ze de hand van haar opa vast en met de andere wrijft ze zachtjes over zijn hoofd. Het is aandoenlijk en verdrietig tegelijk. Zachtjes zingt ze een liedje. Ik stap binnen en ze kijkt mij met grote ogen aan. ‘Opa gaat dood hè?’, vraagt ze mij. Ik slik even en knik. ‘Opa kon niet meer met mij spelen en toen was hij verdrietig.’ Haar blik gaat weer terug naar haar opa. Naast het bed kniel ik neer. ‘Kan hij mij nog horen?’, vraagt ze. Ik leg haar op een eenvoudige manier uit dat vaak het gehoor het langst actief blijft. ‘Hé opa, ik ga je missen hoor. Maar je mag nu wel doodgaan want ik weet dat je nu niet blij bent.’ Mijn hart knijpt samen. De puurheid van dit meisje raakt mij diep. Achter mij hoor ik gesnik; de familie staat inmiddels ook in de slaapkamer. ‘Ze heeft gelijk’ zegt de zoon die net nog zo boos was dat ik dacht dat hij uit zijn vel zou springen. ‘Papa is op. Papa heeft geleefd maar nu is het genoeg geweest. Hij verdient zijn rust.’ Hij kruipt bij zijn dochter op het bed. En legt zijn hand op die van zijn dochter die opa’s hand stevig vasthoudt. Diezelfde avond nog overlijdt vader en opa. In alle rust en omringd door zijn dierbare familie. Dit meisje leert haar familie een hele bijzondere les: ‘houden van is ook loslaten’. ----- Eva Koenraadt is verpleegkundige in de wijkzorg. Ze publiceert verhalen op haar [facebooksite](https://www.facebook.com/profile.php?id=100046777208682) , vaak over de vastlopende situatie in de (terminale) thuiszorg, waar tekorten zijn in personeel en problemen met de beschikbaarheid doordat deze zorg niet altijd volledig vergoed wordt. ----- Afbeelding van StockSnap via Pixabay  Op 16 maart organiseert Carend hét multidisciplinaire congres over palliatieve zorg in de Jaarbeurs in Utrecht. Kom leren, laat je inspireren en ontmoet ons en elkaar op deze dag! De inschrijving loopt storm, dus wees er snel bij! Meer info [hier](https://www.carend.nl/artikel/carend-congres-16-maart-2023-leven-toevoegen-aan-de-dagen-inschrijving-geopend).