Mijn moeder kreeg de diagnose galwegkanker. Haar leeftijd (86 jaar) was een risico voor een operatie. Verdere behandelingen bieden misschien wel een langere levensverwachting. Maar of de behandelingen opwegen tegen kwaliteit van leven is de vraag. Mijn moeder koos bewust voor geen behandelingen. De tijd die er nog was, wou ze bewust doorbrengen met haar kinderen en kleinkinderen. Een terugblik.
Je mag naar huis! Je mag het ziekenhuis verlaten, we zijn blij. Terug naar de omgeving waar je je gelukkig voelt, waar je nog een aantal jaren met papa samen bent geweest. Thuis aan de keukentafel, op de stoel aan het hoofdeinde met binnen handbereik je kopje koffie en de koekjestrommel met meelkoekjes. Ze kunnen niet zeggen hoe lang je nog hebt, maar we hopen op nog heel lang. Je voelt je goed, voor zover dit als goed voelt. Voor de zekerheid hebben we alvast een paar voorzorgsmaatregelen getroffen. Een rollator, een stoel onder de douche en ook de thuiszorg is ingeschakeld. Wij, jouw dochters, zijn om en om bij je, zodat er de hele dag iemand bij je is en je niet alleen bent. ‘Kan dit wel meiden, hebben jullie hier tijd voor?’,vraag je. Natuurlijk hebben wij hier tijd voor! Je zegt het niet hardop, maar we zien je genieten van alle aandacht.
De laatste weken spreken we samen, jij, mijn zussen en ik, veel over het leven, over papa, over de liefde die we hebben voor elkaar. En ook over de dood. Je bent heel duidelijk over je wensen. ‘Ik wil geen lijdensweg, ik wil niet happen naar lucht of als een kasplant op bed liggen’. En dat begrijp ik. Jij bent voor mij een supervrouw, die haar hele leven hard heeft gewerkt. Samen met papa runde je de boerderij, het huishouden, deed je de boekhouding en zorgde voor ons. Altijd druk, altijd iets te doen. Je wil de regie in eigen handen houden, dat is belangrijk voor je. ‘Ik wil zelf bepalen wanneer het genoeg is.’Dat gaan we regelen.
Onze eigen huisarts verwijst ons door naar een andere arts. Een afspraak wordt gemaakt en er wordt doorgenomen wat we moeten doen en welke wensen je hebt. Met liefde zet ik jouw verhaal op papier en beschrijf waarom je de regie zelf in handen wil houden. De arts geeft aan dat wanneer je niet meer bij kennis bent de euthanasiewens niet uitgevoerd kan worden. Dat vind ik heftig om te horen. Ik begrijp het niet. Als alles vooraf is vastgelegd, waarom dan een andere dood dan afgesproken? De discussie loopt hoog op. Op een gegeven moment krijg ik zelfs de vraag of ik wil dat mijn moeder sterft. En dat raakt mij tot op het bot. Nee, ik wil niet dat mijn moeder sterft. Ik wil graag dat ze de regie over haar leven houdt, ook als ze dat zelf niet meer kan. Ik wil wat mijn moeder wil; een dood zoals zij wenst. Waarom zou je anders een euthanasieverklaring regelen?
Carend organiseert in april samen met het Expertisecentrum Euthanasie een drieluik over Euthanasie. Het drieluik start op 2 april met het Webinar 'Euthanasie in de dagelijkse praktijk' waarin arts Joyce de Bruin en verpleegkundige en consulent euthanasie Ans Duteweert uitvoerig in zullen gaan op de beslismomenten in het euthanasietraject.