Negentig jaar is ze en ze wil nu heel graag sterven. Ze heeft haar lange leven goed opgepast en trouw haar plichten vervuld. Zoals ze met ziel en zaligheid heeft geleefd, lijkt ze nu op zoek naar de verlossing van de dood.
Ondanks de enorme inspanning die het haar kost om te ademen, blijft ze praten. Ze vertelt verhalen van vroeger en deelt haar dankbaarheid voor de zorgen van haar dochter, die ook nu geen moment van haar zijde wijkt. Ik knoop haar nachthemd los, in de hoop dat ze zich iets minder benauwd voelt.
“Mijn huid is al gestorven, maar ik brand van binnen”, vertelt ze me terwijl ik naast haar zit en haar slokjes geef van een glaasje ijswater. Mijn vingers zijn veel te lang als ze haar kleine handen omsluiten. "Ik vind je moedig", zeg ik. Ze heeft er niks aan, maar de verleiding om íets te zeggen geeft mij een beetje lucht. Hoe kun je volledig bij jezelf en je eigen innerlijke rust blijven als iemand zo verlangt naar de dood en je niet anders kunt doen dan er zijn? Onmachtig voelen verbreekt voor even de dunne grens die meeleven van meelijden zou moeten scheiden.
De huisarts komt en ze geeft heel duidelijk haar wens aan: slapen. Ze heeft het zwaartepunt van haar draagkracht bereikt, ze heeft haar leven voltooid. Die middag neemt ze afscheid van haar kinderen en kleinkinderen, waarna er gestart wordt met palliatieve sedatie.
Mijn oog valt op haar kleindochter die een goudkleurige bloempot heeft met een witte orchidee: “daar houdt oma zo van.” Weinig bloemen stralen zoveel sereniteit uit als deze. Ze zet het met zorg gekozen cadeau op het nachtkastje, terwijl ze liefdevol tegen haar oma praat.
Als mijn dienst ten einde loopt ga ik nog even bij mevrouw kijken. Ze ligt vredig te slapen. Ik word geraakt door de aanblik van een witte bloem van de orchidee, die liefdevol in haar haren is gestoken.
Foto: Unsplash stock photo
------------------------------------- Op 17 mei organiseert Carend een webinar over palliatieve sedatie, in het kader van de vijfluik zorg in de laatste levensfase. Meer informatie over deze reeks, klik [hier](https://www.carend.nl/webinars#de-stervensfase).