Deze winter komt Carend met een uitgebreid scala aan belangrijke onderwerpen binnen de palliatieve zorg voor een breed publiek. We kiezen onderwerpen waar de laatste maanden veel aandacht naar uitgaat: psychiatrie, dementie, neurologische aandoeningen, interculturele palliatieve zorg en hoop. De webinars zijn voor veel zorgverleners geaccrediteer, maar (zoals altijd) voor iedereen met interesse in de onderwerpen toegankelijk.
19 december Webinar Palliatieve zorg binnen de Psychiatrie
In december zullen we tijdens een webinar een onderwerp behandelen waarvan we vinden dat veel meer aandacht verdient: Palliatieve zorg voor psychiatrische patienten. Mensen met een ernstige psychiatrische aandoening lopen meer risico op lichamelijke ziekten en vroegtijdig overlijden door die ziekten. Deels door genetische factoren, maar ook door een minder gezonde levensstijl ten gevolge van de langdurige psychiatrische aandoeningen. Verder gebruiken ze vaak medicatie die bijwerkingen geven of verhoogde risico’s op ziekten. Tel je dit allemaal bij elkaar op, dan overlijden mensen met langdurige of ernstige psychische klachten gemiddeld zo’n vijftien à twintig jaar eerder.
Wanneer patiënten niet meer te genezen zijn, komen ze in de palliatieve zorg terecht waarbij ze vaak vooral afhankelijk zijn van GGZ-zorgverleners. Er is nog weinig kennis over de toepassing van palliatieve zorg bij patiënten met een psychiatrische aandoening en de herkenning van hun palliatieve zorgvraag. De kennis en vaardigheden uit de reguliere zorg, vaak gericht op lichamelijke klachten, kunnen niet automatisch worden overgenomen omdat er dan onvoldoende rekening wordt gehouden met de specifieke aandachtsgebieden van dezedoelgroep. Hierdoor krijgen mensen met een psychiatrische aandoening in de laatste levensfase niet altijd de palliatieve zorg die ze nodig hebben. Voor een goede kwaliteit van zorg is het belangrijk dat hulpverleners in de GGZ in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken worden bij de palliatieve zorg.
9 Januari: Webinar over Dementie met landelijk experts
In januari is er een webinar over 'Dementie' voor zorgverleners, een onderwerp waarover binnen de palliatieve zorg steeds meer aandacht uitgaat. Dementie is een syndroom, een groep van symptomen of klachten die in combinatie voorkomen. Bijna 20% van alle Nederlanders zal ooit vergeetachtigheid of het dementieel syndroom ontwikkelen. De uitwerking van dementie is verwoestend; In de eindfase is de persoon met dementie in alles afhankelijk van anderen. Aan palliatieve zorg is aan het begin van de ziekte niet altijd behoefte, maar dat betekent niet dat er geen problemen zijn of dat er geen behoefte aan ondersteuning is. Er zijn wel degelijk problemen en ondersteuningsvragen in het begin van de ziekte. Onveiligheid, gevoelens van angst en afhankelijkheid zijn sleutelwoorden bij dementie. Van afhankelijkheid is bij dementie sprake gedurende langere periode. Om die reden is het belangrijk om tijdig met een patiënt of cliënt én zijn familie in gesprek te gaan over het levenseinde en de periode die daaraan voorafgaat. We noemen deze gesprekken advance care planning (ACP), of proactieve zorgplanning, waarbij regelmatig wordt gekeken naar de wensen, behandelgrenzen en de behoeften van de patiënt (en zijn familie/naasten). In dit webinar zullen experts Judith Meijers en Saskia Danen uitgebreid ingaan over de complexiteit en timing van goede proactieve zorgplanning, het beloop van de ziekte en de beslissingen bij de einfase van de ziekte rond bijvoorbeeld voeding en het starten van antibiotica bij een infectie. Het webinar is toegankelijk (en geaccrediteerd) voor zorgverleners, maar ook andere geinteresseerden waaronder patienten en naasten zelf zijn van harte welkom.
6 februari: Palliatieve zorg bij neurologische aandoeningen
Palliatieve zorg is niet alleen zorg in de laatste levensfase. Het is zorg die aandacht schenkt aan de diverse zorgbehoeften van niet te genezen patiënten en hun naasten, en daarmee de kwaliteit van leven bevordert. Patiënten met (chronische) neurologische aandoeningen, denk aan cerebrovasculaire aandoeningen, ALS en ziekte van Parkinson, hebben complexe zorgbehoeften gedurende het héle ziekteproces. Bij deze aandoeningen is het lastig om te bepalen wanneer de intentie van levensverlengend verschuift naar een palliatief traject. Het is daarom belangrijk om op tijd te starten met proactieve zorgplanning en dit niet pas te doen wanneer een crisis zich voordoet.
Dit webinar wordt gegeven door Rik Reinink. Rik is neuroloog bij het Spaarne Gasthuis in Haarlem en promoveerde in 2022 op een onderzoek naar complicaties, behandelbeperkingen en levenseinde zorg bij patiënten met een acute beroerte.
Neuroloog Rik Reinink
De maand Februari: Drieluik over interculturele palliatieve zorg
In de maand februari organiseert Carend een drieluik over interculturele palliatieve zorg. Drie experts behandelen verschillende aspecten van de cultuursensitieve palliatieve zorg.
13 februari Webinar over cultuursensitieve communicatie in de palliatieve zorg: Als eerste zal op 13 februari Mustafa Bulut aftrappen met een webinar over communicatie. n dit webinar richten we ons op de communicatie in de palliatieve zorg en het voeren van een (internationaal) slechtnieuwsgesprek. Er wordt kort aandacht besteed aan theoretische modellen, waarna er veel praktische voorbeelden worden gegeven: niet vertellen of wel vertellen, wel of niet doorgaan met behandelen? Moet je als zorgprofessional iets doen waar je eigenlijk niet achter staat? En omgekeerd: moeten de patiënt en zijn familie maar klakkeloos accepteren wat jij als westerse zorgprofessional normaal vindt? Hoe kies je de juiste woorden en hoe ga je dit gesprek aan? Op al deze vragen geeft Mustafa een eerlijk antwoord.
20 februari Webinar over palliatieve zorg binnen de Antilliaanse cultuur in samenwerking met de twee hospices op Curacao. Dat gezelligheid en de liefde voor eten en familie centraal staat in de Curaçaose cultuur, weten de meeste mensen wel. We zijn minder bekend met hoe de kijk op palliatieve zorg in de Curaçaose cultuur verschilt van de Europese. Curaçaose mensen willen het liefst zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, maar ze hebben wel veel behoefte aan praktische ondersteuning. Zij willen hun familie niet belasten met de vraag om hulp, dus zullen niet snel kenbaar maken dat zij hulp nodig hebben. Ze hopen dat hun kinderen en naasten spontaan hulp bieden wanneer dan nodig is. Welke culturen en religies zijn er veel op Curaçao en wordt er (vrij) gepraat over de dood? Wat is voor patiënten van en op Curaçao belangrijk in de palliatieve fase? Welke rituelen zijn er rondom het sterfbed (o.a. rouwbezoeken)? Als het gaat om praktische toepassingen, is bekend dat Curaçaoënaars vaker gevoelig zijn voor bijwerkingen van medicijnen. Behandeling met haloperidol moet voorzichtig gebeuren bij Curaçaoënaars omdat die meer extrapiramidale symptomen kunnen vertonen. De toepassing van palliatieve sedatie bij een onbehandelbaar delier is niet vanzelfsprekend bij niet-westerse patiënten; de nodige terughoudendheid is hierbij geboden.
27 februari Webinar over interculturele zorg in de stervensfase. Goede zorg betekent voor veel migranten maximale, op genezing gerichte behandeling, waarbij geen hoop wordt ontnomen, met een grote rol van de familie, een helder heengaan zonder levensbekortende maatregelen en de gelegenheid voor eigen rituelen na het overlijden. In de afgelopen 5 jaar is er een verschuiving ontstaan in de Nederlandse gezondheidszorg. In allerlei sectoren zoals thuiszorg, ziekenhuiszorg en hospicezorg vinden er landelijk meer scholingen plaats over cultuursensitief communiceren. Inmiddels weten steeds meer ziekenhuismedewerkers hoe ze beter met migranten kunnen omgaan in het werk en wat zij belangrijk vinden. Dat wil zeggen dat er meer aandacht en respect is voor de wensen en behoeften van de patiënt. ‘Het recht om niet te weten’ is verleden tijd. ‘Ziekenhuismedewerkers leveren steeds meer zorg op maat,’ zegt geestelijk verzorger Saïda Aoulad Baktit. ‘Migranten beslissen zelf over hun behandeling, ook als ze niet meer behandeld willen worden. Dat respecteren ziekenhuismedewerkers meer, ook al hebben we protocollen en allerlei behandelingen.Tijdens dit webinar neemt Saïda je mee in de verschillende rituelen rond het sterfbed.
In maart volgt nog een webinar over 'Hoop in de Palliatieve fase' met Erik Olsman en in april staat Euthanasie centraal in drie webinars die we met het Expertisecentrum Euthanasie ontwikkelen. Houdt onze site en nieuwsbrief in de gaten.